تیزهوش کیست؟ تیزهوشی چیست؟

هر چند که بسیاری از والدین با قبولی فرزندشان در آزمون هوش یک مدرسه یا گرفتن اولین نمره۲۰ او را تیزهوش می نامند. اما تیزهوشی در حد استثنایی بودن و در بزرگسالی به نخبه تبدیل شدن، ویژگی است که شاید تنها یک درصد از مردم یک جامعه به آن دسترسی داشته باشند.

صفات بارز تیزهوشی

• استفاده از خزانه لغات وسیع

• مهارت کلامی و به کار بردن جملات کامل

• علاقه در مشاهده دقیق و کنجکاوانه

• علاقمندی به کتاب

• توجه به ساعت ها و تقویم ها در سنین کم

• تمرکز روی موضوعاتی خاص

• مهارت فوق العاده در نقاشی

• توجه و کشف رابطه علت و معلولی

• رشد توانایی خواندن در سنین کودکی

• توانایی رهبری جمع هم سن و سال

• مهارت های حرکتی

شدت این معیارها با توجه به محل زندگی افراد متفاوت است.

فرزانه غریبی، کارشناس ارشد روان شناسی در مقاله ای این ویژگی را برای کودکان تیزهوش و شناسایی آنان برمی شمارد:

نسبت به یادگیری حریص هستند و مفاهیم پیچیده و جزییات را بسرعت جذب می کنند

آموزش تیزهوشان از چه سنی؟

معمولاً گفته می شود که کودکان تیزهوش را می توان یک سال زودتر از سن شروع آموزش رسمی یعنی ۶ سالگی آموزش داد. والدین بسیاری از کودکان تیزهوش ترجیح می دهند، فرزندان خود را در منزل آموزش دهند و او را تنها برای آزمون پایان سال به مدرسه بفرستند. چون معمولاً کودکان تیزهوش از این آزمون ها سربلند بیرون می آیند تصور بر این است که این شیوه آموزش مناسب است. این شیوه آموزش را به هیچ وجه توصیه نمی کنیم و مدرسه یک محیط رسمی برای آموزش است که هر فرد بنا بر توانمندی از امکانات این محیط رسمی استفاده می کند.افراد تیزهوش برای آموزش به مکان و نظام ویژه ای نیازمند هستند. معلمان این افراد هم باید به نوعی باهوش و خلاق تر از سایر همکاران خود باشند تا به خاطر سؤالات بچه های تیزهوش مات و مبهوت نمانند.

با کودک تیزهوش خود چه کنیم؟

هر چند معمولا هوش کودکان و نوجوانان با میزان موفقیت آنان در آزمون های هوش سنجیده می شود. از این رو بسیاری از کودکان تیزهوش از هم سن و سالانشان جدا می شوند. اما برحسب تجربه روانشناسان، این جداسازی، رشد سایر توانمندی های کودکان و نوجوانان تیزهوش را کند می کند.

از این رو حضور در جمع و اجازه اظهار نظر می تواند کودکان و نوجوانان تیزهوش را علاوه بر رشد بهره هوشی منجر به رشد هوش هیجانی کند.

سعی نکنید هر طور شده از کودکان و نوجوانانتان، تیزهوش بسازید:

در پی پرورش استعدادهای طبیعی او باشید. مهم این نیست که فرزندان ما تیزهوش باشند بلکه باید استعدادهای آنان متأثر از عوامل محیطی و امکاناتی که برایشان فراهم می کنیم، شکوفا شود.