کودکان به خصوص در سال های اولی که به حرف می آیند، ممکن است کلماتی را یاد بگیرند که زشت باشند. ممکن است این کلمه را از زبان یکی از والدین شنیده باشند یا یکی از بچه های فامیل. در این شرایط یکی از سخت ترین کارها برای پدر و مادرها این است که این کلمه را از ذهن کودک شان پاک کنند.
اصول پاک کردن یک کلمه زشت از ذهن کودک تازه به حرف آمده
گاهی هم هرچه بیشتر تلاش می کنند، نتیجه عکس می گیرند و کودک شان آن کلمه را بیشتر تکرار می کند. در بدترین حالت، ممکن است پدر و مادری مجبور شوند در جمع های فامیلی و دوستانه کمتر شرکت کنند چراکه آبرویشان را در خطر می بینند. در ادامه نکاتی قابل تامل در این باره مطرح و خواندن شان به همه والدین توصیه می شود.
نشان دادن خود با زدن حرف زشت!
کلمات، ابزارهای قدرتمندی هستند و کودکانی که تازه حرف زدن را آموخته اند، برای رفع نیاز و برقراری ارتباط، با این قدرت به خوبی آشنایی دارند. معمولا کودک 2 یا 4 ساله شما، چند کلمه نیرومند آموخته که طبیعی است بخواهد با گفتن آن ها عرض اندامی کند، به خصوص وقتی کلماتش قدرت ایجاد عکس العمل های جالب و متفاوت را در اطرافیانش داشته باشد.
نادیده گرفتن حرف زشت، کارساز نیست!
نادیده گرفتن، راهکاری است که بیشتر متخصصان حوزه کودک به والدین در این مواقع پیشنهاد می کنند یعنی همان قدرت ندادن به کلمات نامناسبی که کودک به زبان می آورد. اما کودکان باهوش هستند و همین عکس العمل نشان ندادن شما را هم تفسیر می کنند ، پس با یک راهکار تازه، آن را در حضور دوست و آشنا تکرار می کنند! نادیده گرفتن در مراحل اولیه واقعاً جواب دهنده است اما باید والدین خیلی خوش شانس و فرهیخته ای باشیم که هم خودمان عکس العمل درست را در همان بار اولی که کودک یک فحش یا حرف زشت را استفاده می کند، بدانیم و البته بتوانیم اعمال کنیم و هم اطرافیان، کودک مان را درک کنند و بی محلی نشان دهند! گفتن و توضیح دادن برای یک کودک سه ساله که این کلمه بد و زشت است و تو نباید آن را بگویی، فقط جذابیت کلمه را بیشتر می کند. همچنین اعصاب فولادین می خواهد که صبر کنیم تا آن کلمات بعد از چند ماه از دهان کودک بیفتد، کما این که عکس العمل های ما و اطرافیان در همین مواقع است که ویژگی های رفتاری کودک مان را پی ریزی می کند.
آگاهانه برخورد کنید
در اولین فرصتی که با هم تنها بودید و کودک تان حرف زشتی را تکرار کرد، خونسرد باشید و از او بپرسید: «می دونی این کلمه چه جاهایی به کار میره؟». به جواب های کودکانه اش گوش کنید یا حتی اگر گفت نمی دانم، کمکش کنید تا بداند که به این حرف های زشت، فحش و ناسزا می گوییم و وقتی یک نفر خیلی عصبانی و ناراحت است و بلد نیست از راه درست احساسش را نشان دهد، از فحش استفاده می کند و کسی هم که می شنود، احساس بدی خواهد داشت و این بسیاری از مواقع باعث شروع یک دعوا خواهد شد. می توانید به او بگویید: «متاسفم، شنیدنش من رو هم عصبانی کرده و باعث شده بعضی وقت ها حسابی دعوات کنم» و بعد با هم چند عبارتی را که موقع عصبانیت می توان گفت، پیدا کنید و البته خودتان هم واقعاً در ادامه آن ها را به کار بگیرید! به طور مثال: «من عصبانی ام»، «آتیشی شده ام» یا حتی عبارت های بامزه با هم بسازید یا صدای خودروی آتش نشانی را دربیاورید. می توانید بیشتر وارد بازی و گفت و گو شوید، به طور مثال نقاشی یک نفر را که عصبانی است و می خواهد فحش بدهد ، بکشید و از او بخواهید تصویر فردی که فحش را می شنود، بکشد. جبهه نگرفتن در واقع نادیده گرفتن حرف زشتی است که کودک می گوید. این قدم، پررنگ تر خواهد بود اگر کودک تنها هنگام عصبانیت و ناکامی حرف زشت را استفاده می کند. در واقع او را متوجه احساسش کنید و کمک کنید آن را بیان کند، به جای این که از رفتارش ایراد بگیرید و عصبانیت او را بیشتر کنید.
فحش دادن را به بازی بگیرید
به نظر شما کدام یک منطقی تر است، جلوی یک قدرت را گرفتن یا جهتِ مناسب دادن به آن؟ کودک می خواهد با کلمات جدیدش ما را تحت تاثیر قرار دهد، شوکه و عصبانی کند یا بخنداند، پس اجازه این کار را به او بدهید! اما در یک راه بهتر وکم دردسرتر. زمانی را برای بازی با فحش ها در نظر بگیرید! به کودک خود بگویید ما یک ربع (از روی ساعت می توانید عقربه ها را نشان دهید) وقت داریم که فحش بازی کنیم و او هر کلمه ای که دوست دارد می تواند بگوید، خود را آماده شنیدن هر کلمه زشتی کنید و به خودتان یادآور شوید این جا محلی است که او تخلیه می شود و من به جای دیگران به او می خندم و از شنیدن ناسزا به هم نمی ریزم؛ بازی بسازید تا بهانه ای باشد که او همه فحش هایی را که یاد گرفته، بیرون بریزد و بارها تکرار کند. وقتی بارها و بارها در خلوت این کلمات را تکرار کند، برایش بی معنی می شود و شما در مقابل، فرصت دارید فحش جدید بسازید و از آن استفاده کنید. چند نمونه از این فحش های جدید می تواند این ها باشد: «کله کدوی»، «مورچه سیاه»، «جزغاله»، «بوق بوقی»، «قارچ مخملی»، «دم بریده» و …؛ به این ها هم بخندید و نیز از خاله بازی و نقاشی و ابزارهای دیگر برای قوام بخشیدن به خنده هایتان استفاده کنید. وقتی که بازی تمام شد به او اعلام کنید. بغلش کنید و او را ببوسید. یادآوری کنید این یک بازی بین خودم و خودت هست و ما این حرف های زشت را جلوی فرد دیگری نمی گوییم و رازی است بین من و تو و برای فردا باهم قرار بگذارید. این بازی همچنین کمک می کند ارتباط والد و کودک قوی تر و بهتر شود، در نتیجه شاهد احترام و حرف شنوی بیشتر از سمت او در هر زمینه دیگر خواهید بود.
الگوی خوبی باشید
والدین آگاه امروزی می دانند فحش دادن جلوی بچه ها ممنوع است. گاهی مهم نیست از کجا یاد گرفته اند اما آگاه باشیم کنترل کردن زیاد، امر و نهی و تحت فشار قرار دادن کودکان باعث می شود او حس قدرت خود را از کلمات زشت و حتی کتک کاری با دیگران به دست آورد. پس باید در کنار این راهکارها، به آن ها کمک کنیم قدرت درونی خود را حس کنند.
