همیشه شروع سال تحصیلی جدید زمانی پراسترس برای دانش‌آموزان است. شواهد نشان می دهد که این استرس و نگرانی حتی ممکن است منجر به کاهش اولیه در نمرات دانش‌آموزان شده ، تاثیر منفی بر روی اعتماد به نفس آن‌ها و همچنین رویکرد منفی نسبت به معلم‌ها شود.. اما در این مقاله راهکارهایی که معلم‌ها برای بهبود این شرایط و کاهش استرس دانش‌آموزان باید انجام دهند آورده شده است.
بهترین زمان برای کمک‌کردن به دانش‌آموزان به منظور کم کردن فشار و استرس روزهای اول مدرسه، ماه‌های و هفته‌های منتهی به شروع سال تحصیلی جدید است. شیوه‌های مفید مختلفی در این زمینه وجود دارند از قبیل: کسب اطلاعات جامع در مورد سال آتی، مطالعه‌ی کلی برخی از کتاب‌های سال تحصیلی آینده پیش از شروع مدرسه و… . در اینجا تعدادی از استراتژی‌های کارآمدی که معلم‌ها برای کم کردن این فشار و استرس از روی دانش‌آموزان می‌توانند به کار گیرند ذکر شده‌اند.
کشف عوامل ایجاد‌کننده استرس دانش‌آموزان
برای دانش‌آموزان مقاطع ابتدایی که می‌خواهند وارد مقطع بالاتر شوند، بزرگترین مشکل و نگرانی ایجاد دوستی با بقیه‌ی دانش‌آموزان و آشنایی با محیط جدید و برقراری ارتباط با تعداد بیشتری معلم نسبت به مقطع ابتدایی است. تحقیقات علمی نشان می‌دهد این انتقال بین مقاطع یکی از استرس زاترین دوره تحصیلی برای دانش‌آموزان است. در طرف دیگر دانش آموزان مقاطع بالاتر نگرانی‌های متفاوتی دارند. برای مثال، توجه ها و نگاه‌های جامعه بیشتر معطوف به نوجوانان است. با توجه بیشتر به دانش‌آموزان ، معلم‌ها قادر خواهند بود درک بهتری از شرایط آن‌ها کسب کنند و با استفاده از استراتژی‌های مناسب، آن‌ها را راهنمایی کنند.کمک به دانش‌آموزان برای ایجاد حس تعلق در آن‌ها نسبت به مدرسه یکی از اثرگذارترین عوامل در موفقیت و سرحال بودن دانش‌آموزان است. کیفیت رابطه‌ی بین معلم و دانش‌آموز برای ایجاد چنین حسی نقش اصلی را ایفا می‌کند.
رفع ابهام
در بسیاری از مواقع آدم‌ها هیچ اطلاعی در مورد عواقب کارهای خود ندارند یا از میزان پاداش و یا تنبیهی که ممکن است در انتظار آن‌ها باشد مطمئن نیستند. همین عدم اطمینان موجب فشار و استرس بر روی آن‌ها می‌شود. در واقع، تحقیقات نشان داده‌اند عدم قطعیت در یک موضوع عامل بسیار مهمی در ایجاد استرس است. این گزاره، در مورد دانش آموزانی که وارد مدرسه می‌شوند یا از مقطعی به مقطعی جدیدتر می‌روند صدق می‌کند. در واقع، به دلیل عدم آشنایی با قوانین و محیط و تازگی فضای جدید دچار استرس می‌شوند. دانش‌آموز نمی‌تواند تشخیص دهد که چه رفتاری قابل قبول است و چه رفتاری منجر به تنبیه می‌شود. در این مواقع، معلم‌ها برای کاهش استرس باید تمام تلاش خود را برای کم‌کردن این عدم اطمینان به کارگیرند و درباره اینکه چه رفتارهایی قابل قبول و چه رفتارهایی قابل قبول نیستند شفاف و صریح با دانش‌آموزان صحبت کنند. معلم باید مطمئن شود این موارد کاملا به دانش آموز منتقل شده و هیچ ابهامی باقی نمانده است.
دانش‌آموز را هم حمایت کنید هم به چالش بکشید
محیط‌هایی که به تقویت تاب آوری یک فرد کمک می‌کنند باید هم چالشی باشند هم حمایت‌گر. چالش بیش از اندازه و یا بالعکس حمایت زیاد منجر به ایجاد استرس زیاد، انزوا، خستگی و بی حوصلگی می‌شود. در حالی‌که وجود حمایت بسیار زیاد با وجود چالش بسیار اندک ایجاد نارضایتی می‌کند. مطالعات دانشگاهی نشان داده‌اند دانش‌آموزانی که در شرایط بحرانی توسط معلم یا والدین کمک می‌شوند بهتر می‌توانند مقابل چالش‌های کوچکتر مقابله کنند تا آن دسته از کودکانی که هیچگاه به چالش کشیده نشده‌اند و تنها و در هر شرایطی از آن‌ها حمایت شده است.
پرورش رشد فکری
شواهد کسب شده از تحقیقی در دانشگاه استنفورد در مورد دانش آموزان نشان داد که طرز فکر یک دانش‌آموز درباره خودش و موقعیتی که در آن است تاثیر زیادی بر وضعیت تحصیلی او خواهد داشت. دانش‌آموزانی که از لحاظ اندیشه رشد کرده بودند در مقطع بالاتر نمرات بهتری کسب کرده و اهدافی در جهت یادگیری بهتر برای خود تعیین کردند. همچنین با داشتن طرز فکر مثبت برای مقابله با چالش‌ها، استراتژی‌های مناسبی را اتخاذ کرده و نسبت به دانش‌آموزان دیگر کمتر دچار استرس و ناامیدی می‌شدند.
این نتایج به این خاطر است که اگر دانش آموزان به این امر باور داشته باشند که دارای مجموعه ای از توانایی‌ها یا دانش هستند هیچگاه دچار استرس و چالش های غیر قابل حل نمی‌شوند. اگر دانش‌آموزان آگاه نباشند که می توانند با چالش‌ها و شرایط جدید مقابله کنند موقعیت های جدید ممکن است برای آن‌ها ایجاد مشکل و استرس کند. آگاهی‌بخشی به دانش آموزان نسبت به دانش و توانایی هایشان وظیفه‌ی معلم هاست. معلم‌ها می‌توانند با تشویق و تقویت طرز تفکر مثبت در دانش آموزان و یادآوری این اصل مهم که شما قادر هستید از عهده چالش ها و مشکلات جدید بر آیید نقش پر رنگی در رشد فکری دانش‌آموزان و کاهش استرس آن‌ها در محیط های جدید آموزشی یا مقاطع بالاتر تحصیلی ایفا کنند.
در واقع اینکه چه عواملی در ایجاد استرس در دانش آموزان در فضای آموزشی جدید و یا مقاطع تحصیلی بالاتر نقش دارند هنوزبه طور جامع در مطالعات آموزشی بیان نشده است، اما نکته حائز اهمیت نقش پر رنگ معلم در کمک به دانش‌آموزان در کاهش این فشار و استرس است،.در حقیقت، معلم ها باید قادر باشند با استفاده از توانایی ها و خلاقیت‌های خود فضا را برای دانش‌آموزان دوستانه کنند و به آن‌ها در دستیابی به موفقیت‌های بیشتر در مقطع تحصیلی جدید کمک کنند.
