درک و آموزش رنگ به کودک نابینا بسیار سخت است. با این حال آنها میتوانند نام رنگها و خصوصیات آن را یاد بگیرند. مثلا اینکه کلاغ، سیاه و برگ درختان، سبز است. همچنین میتوانند یاد بگیرند موها ممکن است بلوند، قهوهای، قرمز، مشکی، خاکستری، سفید یا هر رنگی باشد که افراد دلشان میخواهد. رنگها در فرهنگهای مختلف، جنبه نمادین دارند. میتوان گفت که رنگها و معنای آنها در ناخودآگاه هر شخصی وجود دارد. در واقع یادگیری رنگها یکی از راههای شناخت جهان و دنیای اطراف برای کودک است.
۱ـ از صحبت کردن در باره رنگها با کودک نابینا نترسیم
هر چند ممکن است صحبت کردن درباره رنگها با کودک نابینا بسیار ناراحتکننده باشد، اما نباید از انجام این کار بترسیم. حتی در صورتی که کودک تا به حال رنگی را ندیده باشد، کنجکاویاش در نهایت او را به این سمت هدایت میکند. باید کنجکاوی او را در این زمینه تحریک کنیم.
۲ـ در گفت و گوهای روزانه از رنگها صحبت کنید
برای آموزش رنگ به کودک نابینا به کودک بهتر است بگوییم که آنها یکی از خصوصیات چشمگیر هر شی و مادهای در جهان است. مثلا بگوییم:«ما اینجا یک سیب قرمز زیبا برای خوردن داریم» یا «دستکشهای سبز قشنگت را بپوش».
بنابراین هنگامی که معلم از او میپرسد: «کتی که پوشیدی، چه رنگی است؟» کودک با افتخار میگوید: «آبی است».
۳ـ در مورد رنگها اطلاعات دهید
به عنوان مثال بگوییم رزها، قرمز و بنفشهها، آبی هستند. هر چند کودکی که هرگز رنگی را ندیده است، درکی از رنگها ندارد؛ اما میتواند یاد بگیرد که چه رنگی به هر یک از اجزا و عناصر موجود در جهان، تعلق میگیرد. مثلا در جشن هالوین میتوانیم به کودک یاد دهیم که رنگ کدو تنبل، نارنجی است. اما او را در این مورد به هیچ وجه، خسته نکنیم. مثلا دانستن اینکه هر یک از اسباببازیها چه رنگی دارند، ممکن است برای کودک خستهکننده باشد.
۴ـ احساسات و عواطف خود را با رنگها بیان کنید
به کودک کمک کنیم که رنگها را از طریق مرتبط کردن آنها با احساسات و عواطفش بیان کند. قرمز را به عنوان یک رنگ گرم، سفید را رنگی آرام و نرم، سیاه را براق و درخشان و آبی را مانند نتهای ساکسیفون توصیف کنیم. یک بلاگر نابینا درباره رنگ زرد نوشته بود: «رنگی روغنی و باشکوه است؛ مانند درخشش آفتاب روی صورتتان».
۵ـ بیان جزئیات ظاهری رنگ را به بعد موکول کنید
صبر کنیم تا کودک بزرگ شود، بعد جزئیات ظاهری رنگها را بیان کنیم. به عنوان مثال سیبها یا قرمزاند یا سبز، آسمان میتواند آبی یا خاکستری باشد. آب داخل شیشه، رنگی ندارد و رنگ آب داخل اقیانوس به نظر میرسد آبی باشد.
۶- شباهتها و تفاوتهای رنگها را نسبت به هم توضیح دهید
همچنین برای آموزش رنگ به کودک نابینا میتوانید به او کمک کنید تا لباسهایی را بپوشد که رنگهای آن با هم مطابقت دارد. سپس اسم آن رنگها را به او بگویید. بعد از مدتی کودک به انتخاب لباسهای همرنگ توجه و اهمیت بیشتری نشان میدهد.
همانطور که خواندیم آموزش رنگ به کودک نابینا کار چالشبرانگیزی است. به نظر شما چطور میتوانیم به شیوهای قابل درک و مطابق با سن کودک، رنگها را به او آموزش داد.