سالها بود که دانش آموزان با آغاز تعطیلات نوروزی، باید مشق هایی طولانی و سنگین می نوشتند؛ مشق هایی سخت و بعضا حوصله‌بر که از اول تا آخر تعطیلات، دغدغه زا بود اما امسال با حذف پیکهای نوروزی، ورق برگشت و دانش آموزان و خانواده هایشان تعطیلاتی شاد را تجربه کردند.
سالهای سال در آستانه سال نو، دلهره حل تکالیف نوروزی با سوالاتی برگرفته از موضوعات مختلف که شاید برخی از آنها در کتاب های درسی وجود نداشت، دانش آموزان و خانواده ها را رها نمی کرد، این تکالیف، شیرینی ایام نوروز را از بین می برد و دغدغه انجام نشدن مشق ها در کنار بازیگوشی بچه ها، برای والدین به کابوسی تبدیل شده بود.
سالها بود که روزهای نوروزی عجین شده بود با تمرین های ریاضی، رونویسی از درس های فارسی، نقاشی سفره هفت سین، انشا با این موضوع که نوروز خود را چگونه گذراندید، سوالات علوم و هدیه های آسمانی و اجتماعی، که در نهایت نیز همه این تکالیف به کمک والدین، بزرگترها و اعضای خانواده سر هم بندی و تحویل معلم می شد.
تکالیفی که با وجود این همه تنش و اضطراب هیچ کاربردی برای بالا بردن سطح علم و دانش بچه ها نداشت و معلمان نیز به دلیل انبوه درس هایی که بعد از تعطیلات باید تدریس می کردند، دیگر وقتی برای مرور تکالیف نوروزی در کلاس نداشتند و دانش آموزانی هم بودند که تکالیف را دست و پا شکسته و نصفه نیمه نوشته بودند.
در این میان، بودند دانش آموزانی که برای آسودگی از دغدغه تکالیف نوروزی، نوشتن و حل تمرین ها را به دست افرادی می سپردند که بابت این کار هزینه ای هم دریافت می کردند و خود و خانواده، روزهای نوروز را به گردش و تفریح می گذراندند.
اما امسال وزارت آموزش و پرورش پرونده تکالیف نوروزی را بست تا به تمامی نگرانی های دانش آموزان و خانواده ها خاتمه دهد و آنها تعطیلات چند روزه را با آرامش به دید و بازدید و سفر بپردازند و در کنار یکدیگر لحظات شاد و مفرحی داشته باشند.
این وزارتخانه تصمیم گرفت در نوروز 97، دانش آموزان را به داستان نویسی، داستان خوانی و داستان گویی تشویق کرده و به نوعی این اقدام را جایگزین تکالیف سخت و طاقت فرسای نوروزی کرد تا با این کار ضمن اینکه دانش آموزان به کتابخوانی تشویق شوند از دغدغه حل تمرین های مختلف رهایی پیدا کنند؛ طرحی که موجب خوشحالی خانواده ها و بچه ها شد.
وزیر آموزش و پرورش 25 بهمن 96 در حاشیه جلسه هیات دولت اعلام کرد: برای نوروز آینده، تکلیف نوروزی به معنای آنچه پیش از آن وجود داشته، نخواهد بود و داستان گویی و خاطره نویسی جایگزین می شود و دانش آموزان آنچه را که در طبیعت می بینند، می نویسند.
سید محمد بطحایی تاکید کرد: پس تکلیف وجود دارد اما ماهیت آن با آنچه پیش از این بوده، متفاوت است.
پیش از آن نیز معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در نشست خبری از حذف پیک نوروزی از تکالیف دانش آموزان ابتدایی در تعطیلات سال 97 خبر داده و گفته بود با هدف آشتی دادن کودکان با کتاب «طرح عید و داستان» (داستان خوانی، داستان گویی و داستان نویسی) نوروز امسال جایگزین پیک های نوروزی دانش آموزان در دوره ابتدایی می شود.
بر اساس این تصمیم مسئولان وزارت آموزش و پرورش، به مدارس توصیه شد دانش آموزان بر اساس علاقه خود داستانی خوانده و آن را خلاصه نویسی کنند یا داستان هایی که از پدربزرگ ها و مادربزرگ ها می شنوند را به نگارش درآورند و یا داستانی را خوانده و صدای خود را ضبط کنند.
مسئولان وزارتخانه علت این تصمیم را اینگونه عنوان کردند که با توجه به شرایط کودکان و طولانی بودن ایام نوروز و فاصله نگرفتن دانش آموزان از فعالیت های یادگیری پیش از این پیک های نوروزی برای دانش آموزان تهیه می شد اما بررسی ها نشان می دهد که پیک های نوروزی در تعمیق و تثبیت یادگیری دانش آموزان نقش چندانی نداشته بلکه تبدیل به فرایند چالشی و فرسایشی شده بود و خانواده ها و دانش آموزان تمام ایام نوروز درگیر حل کردن پیک نوروزی بودند.
هر چند که بر اساس دستورالعمل ابلاغی به استان ها در سال تحصیلی 93-92 و با تاکید بر نشاط ، کتابخوانی و تصویرگری دانش آموزان، تهیه پیک های نوروزی از شیوه متمرکز خارج شد و هر مدرسه برای خود پیک نوروزی جداگانه ای داشت اما چالش اینجا بود که همه مدارس و معلمان، امکان تولید پیک های متناسب با سن و نیازهای دانش آموزان را نداشتند.
متناسب کردن فعالیت های عید نوروز با اقتضائات کودکی، توسعه داستان خوانی، داستان گویی و داستان نویسی، تقویت مهارت‌های خوانش، شنیداری و گفتاری، ابراز وجود و پرورش قوه تفکر و خلاقیت و به رسمیت شناختن حق انتخاب دانش آموزان با هدایت و راهبری معلمان از جمله اهدافی است که مسئولان دستگاه تعلیم و تربیت برای اجرای این طرح در ایام نوروز امسال ترسیم کرده اند، برنامه ای که می تواند به شکل هدفمند در راستای تقویت مهارت های اساسی و اجرای فعالیت های یادگیری لذت بخش و متناسب با یادگیری، جنبه های رشد و ابعاد عقلانی و ابتکار عمل دانش آموزان گام بردارد تا برای دانش آموزان حین نوشتن، گفتن و یا روایت داستان، فرصت تفریح و شادی و در کنار خانواده بودن فراهم شود.
البته وزارت آموزش و پرورش برای جلوگیری از سودجویی عده ای از افراد برای ارائه کتاب های با قیمت بالا و کیفیت پایین به دانش آموزان، اعلام کرد که بچه ها نیازی به خرید کتاب ندارند و می توانند از کتاب دوستان، آشنایان و یا کتابخانه محل زندگی خود استفاده کنند.
در مناطق محروم روستایی و عشایری نیز با کمک کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در قالب طرح «عید و داستان» کتاب ها به صورت رایگان در اختیار دانش آموزان قرار گرفت و درهای برخی کتابخانه های کانون در ایام نوروز به روی دانش آموزان گشوده شد.
با این اقدام که از یک سو خوشحالی دانش آموزان و از سوی دیگر آسودگی خاطر خانواده ها را به همراه داشت، نوروز 97 برای حدود هفت میلیون و 500 هزار دانش آموز دوره ابتدایی متفاوت تر از سال های گذشته بود زیرا تعطیلات نوروزی را به گونه ای متفاوت گذراندند، با داستان گویی، داستان خوانی و داستان نویسی، فصل بهار را زیباتر آغاز کرده و در واقع با تمرین نحوه روایت کردن داستان ها، خود را برای داستان واقعی زندگی در آینده آماده کردند.
صرف نظر از اینکه این طرح شاید در سال اول اجرا با نقایصی همراه باشد، اما ایده جدید آن بسیاری از دانش آموزان را به سمت داستان خوانی کشاند، مساله ای که در نگاه اول این امر را در ذهن تداعی می کند که گویی فرهنگ دیرینه قصه گویی و قصه خوانی قصد دارد بار دیگر زنده شود، فرهنگی که به دلیل بهره گیری از فناوری های روز دنیا در گوشه ای از تاریخ و فرهنگ مردم این سرزمین به تدریج رنگ کهنگی و فراموشی به خود گرفته است.
