نوپایان پر جنب و جوش، سرزنده و شاداب‌اند. احتمالا پای صحبت پدر و مادر هر کودک نوپایی بنشینید، می‌گویند این آدم کوچولوها به گلوله‌های پرانرژی شبیه هستند که مدام در حال ماجراجویی‌اند. متخصصان کودک بر این باورند که کودکان نوپا پیوسته در حال ایجاد روابط جدید، یادگیری مهارت‌های تازه و انجام کارها به گونه‌ای هستند که به آن‌ها خوش بگذرد. در واقع، کودکان کنجکاوی ذاتی و طبیعی دارند که ارضای آن مهارت‌های بنیادینی را تقویت می‌کند که برای ورود به مهدکودک و پیش‌دبستانی به آن‌ها نیاز دارند. به گفته این متخصصان، راهی بهتر از آموزش‌های بازی‌محور و یادگیری به کمک آن‌ها، برای سرمایه‌گذاری بر رشد نوپایان، شناخته نشده است.
نقش نوپایان در یادگیری مبتنی بر بازی
کودک یادگیری‌های مبتنی بر بازی را هدایت می‌کند، اما لازم است از پشتیبانی والدین، مربیان و معلمانی بهره‌مند شود که «لحظات آموزش» را در زمان‌های بازی کودکان تشخیص می‌دهند یا با برنامه‌ریزی دقیق بازی‌محور، فرصت‌های یادگیری را برای کودک ایجاد می‌کنند.
وقتی کودکان درگیر بازی هستند، انگیزه بیشتری برای یادگیری دارند و به مقوله یادگیری احساسات مثبت بیشتری نشان می‌دهند. بنابراین می‌توان گفت، یادگیری بازی‌محور دقیقا به طرز شگفت‌انگیزی با ویژگی‌ها و تمایلات طبیعی درونی کودکان مطابقت دارد. اگر به عقب برگردید و بررسی کنید، چیزی باارزش‌تر از یادگیری‌های مبتنی بر بازی نخواهید یافت که با تجربه بازی‌های ساده و معمول در بسیاری از لحظات زندگی کودک به‌راحتی ایجاد می‌شود.
تاثیر یادگیری بازی محور در رشد همه جانبه نوپایان
کودکان، طی بازی، تجربه می‌کنند، رابطه برقرار می‌کنند، به حل مسئله می‌پردازند و دنیای خود را بهتر می‌شناسند و آن را بهتر احساس می‌کنند. بر این اساس می‌توان گفت، بازی برای رشد بهتر کودکان بسیار اهمیت دارد و متخصصان، درباره اهمیت این موضوع در رشد و پیشرفت کودکان، بسیار قاطعانه مطالبی منتشر کرده‌اند. ایجاد مهارت‌های شناختی، جسمی، اجتماعی، عاطفی و ابتکار عمل در کودکان از جمله پیشرفت‌هایی است که کودک طی انجام دادن و آزمون و خطاهای خود تجربه می‌کند.
آموزش‌های بازی‌محور به نیاز طبیعی کودک به جستجو و مشارکت در محیط پاسخ می‌دهد و تجاربی ایجاد می‌کند که با علاقه‌مندی‌ها و مهارت‌های رشدی او همسوست. این شیوه نه تنها برای کودک سرگرم‌کننده است، بلکه کودک تمایل بیشتری به مشارکت در تجربه‌های مشابه نشان خواهد داد. همچنین، در حین این آموزش‌ها، بسیاری از توانایی‌های کودک مانند مهارت‌های فیزیکی، زبانی و اجتماعی در ارتباط و مذاکره با همسالانش و توانایی حل مسئله در بازی تقویت می‌شود.
در واقع، نوپایان می‌توانند، با تکیه بر آموزش‌های بازی‌محور، در جهت رشد بسیاری از توانایی‌های خود مانند مهارت‌های احساسی به‌ویژه همدلی، دقت و قدرت حل مسئله بهره بگیرند. این شیوه همچنین موجب رشد دامنه وسیع‌تری در آن‌ها می‌شود.
سن مناسب کودکان برای بهره بردن از آموزش بازی محور
با توجه به شواهد موجود و تایید این واقعیت که نوزادان در رحم مادر مدام در حال برقراری ارتباط با دنیای خارج و تعامل با سایر انسان‌ها هستند، جای تعجب نیست اگر نوزادان، نوپایان و خردسالان برای یادگیری و آزمودن مهارت‌های جدید از خود اشتیاق نشان می‌دهند. چرا که بازی از لحظه تولد کودک و حتی قبل از آن آغاز می‌شود. نوزادن، با ورود به این دنیا، به شیوه خود مکالمه را آغاز می‌کنند، ارتباط برقرار می‌کنند و می‌آموزند چگونه بر مراقبان خود تاثیر بگذارند.
این بخش جدایی‌ناپذیر روابط انسانی است و نوزادان تازه به دنیا آمده، برای تامین غذا و تعویض پوشک خود، با مراقبانشان رابطه برقرار می‌کنند. در واقع، آن‌ها تعامل را آغاز می‌کنند و بزرگسالان به آن پاسخ می‌دهند. بنابراین می‌توان گفت، سن مشخصی برای شروع بازی و یادگیری در کودکان وجود ندارد و این مراحل همیشه و به طور طبیعی در آن‌ها اتفاق می‌افتد.
نقش بزرگسالان در آموزش بازی محور
آموزش‌های مبتنی بر بازی نیازمند مربیان باتجربه برای ارتقای سطح آموزش و بهینه‌سازی مراحل یادگیری کودک است. یادگیری مبتنی بر بازی اهمیت بسیار زیادی دارد و مراکز آموزشی، که رویکردهای بازی‌محور دارند، لازم است توجه ویژه‌ای به ویژگی‌های کودک داشته باشند، زیرا بهره‌گیری از این رویکرد منفعتی قعطی برای رشد کودکان است.
یادگیری مبتنی بر بازی لزوما نوعی بازی ویژه یا رسمی نیست و می‌تواند در بستر زندگی روزمره و در غالب فعالیت‌های روزانه کودکان اتفاق بیفتد. تنها نیاز است بزرگسالان، اعم از والدین یا مربیان، بیاموزند در شرایط مختلف چگونه به نیازها و سلایق کودکان پاسخ دهند. یادگیری مبتنی بر بازی در محتوای فرهنگی هر خانواده، شهر یا کشور اتفاق می‌افتد و انواع مختلف بازی ممکن است در فرهنگ‌های مختلف ارزش‌های متفاوتی داشته باشد.
در عین حال، فرصت‌های یادگیری برای کودکان نوپا در خانه بسیار زیاد است و با کمی دقت و خلاقیت، می‌توانید از آن‌ها بهره بگیرید. فراموش نکنید تنها ذهن شماست که برایتان محدودیت ایجاد می‌کند، این محدودیت‌ها را در ذهن خود کمرنگ کنید.
در نهایت، چنانچه در میان بازی، هر دوی شما احساس کردید از آنچه در حال انجام آن هستید لذت می‌برید، خوشحال باشید و بدانید کارتان را به‌درستی انجام می‌دهید.
