1-یافتن علت اضطراب و تشویش کودک
برای داشتن رفتاری مؤثر و کاربردی ابتدا باید، علتهای ریشهای اين مشكل را جستوجو و کشف کرد. سعی کنید علتر جويدن ناخن را در کودک پيدا كنيد. چه چیزی او را مشوش، هیجان زده یا مضطرب كرده است. شاید علت این رفتار، اتفاقی نظیر طلاق والدین، جابهجایی منزل یا رفتن به مدرسهای جدید باشد. باید علت و ریشهی مشکل را کشف کنید و کودکتان را برای صحبت در اين زمينه یاری كنيد. کودک باید دربارهی نگرانیهایش با شما صحبت کند. به حرفآوردن کودک دربارهی اين موضوع کمی دشوار است. سر صحبت را در این باره بازکنید. از جملاتي استفاده كنيد که دلیل واقعی جويدن ناخن در كودك نیست اما او را ترغيب به صحبت ميكند.
2-پرهیز از تنبیه و دعوا کردن
ترک عادت ناخن جویدن در کودکان مانند هر عادت بد دیگری نیاز به همت و تلاش خود کودک دارد. این عادات ناخودآگاه هستند. جويدن ناخن در کودکان به شکل غیرارادی رخ میدهد. این عادت حتی در بعضی از بزرگسالان هم دیده میشود و بازداشتن کودک از انجام آن با دعوا و تنبیه وضع را خرابتر میکند. برای رفع این مشکل گامبهگام جلو بروید مثلا بگویید در هنگام غذا خوردن یا سر میز شام ناخن جویدن ممنوع است. با وضع قوانین اینچنینی این عمل را محدود و محدودتر کنید. نگذارید این مسئله در خانواده بزرگ شود و به یک بحران تبدیل شود. جملاتی نظیر «حالمو بهم نزن» یا «این چه کاریه»، اثرات احساسی به شدت مخربی دارند و نه تنها موجب ترک عادت نمیشوند بلکه شرايط را برای خانواده به وضعيتی وحشتناک و آزاردهنده تبديل میکنند. توجه داشته باشيد که در برخی از موارد، کودکان به طور جدی این رفتار را بروز نمیدهند و تنها در مواقع معدودی شروع به جویدن ناخن میکنند.
3-صحبت کردن دربارهی عادات ناپسند
با کودکان خود صحبت کنید و با آنها در مورد عادات ناخوشایند آدمها گفتوگو نمایید. عادت ناخوشایند چیست؟ آيا جويدن ناخن هم جز عادتهای بد است یا نه؟ بعد در جریان گفتوگو با کودک همفکری کنید و تلاش کنید به طور جمعی به یک نتیجهگیری برای رفع این مشکل برسید. میتوانید به او پیشنهاداتی برای ترك اين عادت بدهید برای مثال آيا اجازه داريد در حين اين كار مانع او شويد یا خیر. به دنبال راهکاری باشید که به تأیید شما و کودکتان برسد. مثلا گاهی اوقات، کودکانی که در آستانهی نوجوانی هستند از اینکه مدام چیزی به آنها گوشزد شود، خوششان نمیآید پس در این شرایط باید راه حلهای توافقی دیگری پیدا کنید.
4-معرفی یک جایگزین برای جويدن ناخن
به دنبال یک فعالیت جذاب یا يك اسباببازی مناسب باشید که مانع از ناخن جویدن فرزندتان شود. مثلا بازی رانندگی با یک دست یا اسباببازیهای بی خطر و جالب برای اینکه کودک در هنگام مطالعه یا تماشای تلویزیون آن را در دست بگیرد. با این روشها میتوانید حواس ناخودآگاه او را از جویدن ناخن پرت کنید و بر چیزهای دیگر منعطف کنید. میتوانيد از نرمش و فعالیتهای بدنی برای آرام کردن هیجانات کودک خود استفاده کنید. به او یاد بدهید که نفس عمیق بکشد. سعی کنید انرژیهای کنترل نشده کودک را از طریق فعالیتهای متنوع تخلیه کنید. بسته به شرايط کودک و موقعيت خانوادگی شما، انتخابهای متعددی پیش رو خواهيد داشت. در برخی کودکان فعالیتهای بدنی مثل ورزش یا بازیهای پرتحرک جوابگوست و در برخی دیگر فعالیتهای ذهنی مانند کاردستی یا نواختن موسیقی مفید است.
ضرورت نگرانی و رسیدگی جدی
جويدن ناخن در کودکان نشانه اضطراب شدید و مشکلات روانی است. در چنین مواردی شدت ناخن جویدن کودک به حدی است که به پوست و گوشت دستان او آسیب وارد میشود. معمولا این نوع حاد از جويدن ناخن مکمل حرکاتی چون کندن مژهها و موها یا بیخوابی وکمخوابی و سایر رفتارها و عادتهای غیرعادی است. در این موارد حتما باید به مشاور و پزشک متخصص مراجعه شود.بايد بدانید که انسان قادر است تمامی عادات نامطلوب خود را ترک کند. و شما تنها به کمی حمایت، پشتکار و دانش نیاز دارید. در زندگیهای امروزی دیگر نمیتوان همچون گذشته به جملهی «بزرگ میشه یادش میره» اکتفا کرد، چرا كه در دنیای امروز با تمام پیچیدگیها و تنوعاش نیاز به برخورد علمی و آگاهانه بیش از هر زمان دیگری احساس میشود. به ویژه درمورد کودکان که به حمایت و آگاهی والدین عزیزشان نیاز بيشتری دارند.