روانشناسان روشهای متنوع زیادی را برای درمان مشکلات روانی و اختلالات رفتاری در کودکان بکار می برند که یکی از جدیدترین روشها قصه درمانی است که شباهت زیادی به بازی درمانی دارد با این تفاوت که در قصه درمانی تنها به درمان مشکلات روانشناختی کودکان پرداخته نمی شود بلکه جنبه آموزشی نیز دارد. قصه درمانی بر درمان اختلال های رفتاری شامل اختلال های اضطرابی و لجبازی و نافرمانی موثر بوده است و علایم افسردگی، اضطراب و هراس را در کودکان افسرده کاهش می دهد.
قصه درمانی در سال‌های اخیر به صورت یکی از روشهای بازی‌درمانی کودکان مطرح شده است. در این روش، شنوندگان قصه متوجه این می شوند که تنها آنها نیستند که مشکل مشابهی را دارند و افراد بسیار هم مثل آنها دارای مشکل یا مشکلات هستند و این فهم یا بینش برای آنها آرامشی عمیق به همراه خواهد داشت و به کودکان کمک می کند تا بر مشکلات روانشناختی رشد فایق آیند. داستان ها به کودکان می آموزند که مبارزه علیه مشکلات شدید در زندگی اجتناب ناپذیر و بخشی طبیعی در حیات بشری است و اگر انسان عقب نشیند و ثابت و استوار با سختی غیرمنتظره و اغلب ظالمانه روبرو شود، بر تمام موانع غلبه می کند و در نهایت پیروز می گردد. قصه درمانی می‌تواند بسیاری از مفاهیم آموزشی در حوزه‌های فرهنگ، اخلاق، بهداشت و یا دانش‌های مختلف را، بدون آن که مستقیما به باورهای او ضربه بزند یا در کودک مقاومت منفی و احساس لجبازی ایجاد کند، به کودک انتقال دهد.
تأثیر دیگر قصه درمانی، ایجاد الگو های مثبت و اثر بخش برای زندگی سالم تر است. کودک و نوجوان در گذر زمان الگو های متفاوتی را برای خود انتخاب می کنندو با آنها در رویا های خود زندگی می کنند. چه بهتر که الگوهایی را انتخاب کنند که آنها، بار ارزشی و مفهومی بهتری داشته باشند. نها همراه قهرمان داستان رشد می کنند و از تجربه هایی استفاده خواهند کرد که بدون آزمودن شان و درگیر شدن و بهایی را از دست دادن، آنها را فرا می گیرند. هنگامی که یک قصه گفته میشود، موضوع شکل می‌گیرد، مسائل مختلف آشکار میشود و شخصیت‌ها و اشیای قصه با افکار و هیجان‌ها و رفتارهای خاص پاسخ میدهند که قصه ای را که با یکی از تجربیات خودش در زندگی واقعی شباهت دارد را بازگو کند. به طور کلی قصه و تمثیل چهار قلمرو از وجود انسان را تحت تاثیر قرار میدهند:
- قلمرو شناختی: توانایی قصه در انتقال دانش و کمک به فرایند حل مسئله
- قلمرو عاطفی: قصه باعث پالایش عاطفی-هیجانی و امید آفرینی میشود
- قلمرو بین فردی: قصه باعث ایجاد و خلق پیوستگی و رابطه انسانی -اجتماعی افراد با یکدیگر میشود
- قلمرو شخصی: قصه باعث بصیرت و بینش میشود چرا که فرد خودش و مسائل مبتلا به زندگی اش را در روایت دیگران ملاحظه و مشاهده کرده و درک بهتری از خود و مشکل اش پیدا میکند.
معرفی ۳ قصه کودکانه که خاصیت درمانی دارند:
۱- قصه ی نی‌نی و سنجاب کوچولو :
۲- قصه ی سنگ کوچولو :
۳- داستان آموزنده کوتاه مهربانی کردن:
