افرادی که در کودکی مفهوم کار و شغل یا ارزش واقعی پول یا پساندازکردن را یاد نگرفته باشند، بعدها بهسادگی با یک پیشنهاد مالی وسوسهانگیز سرمایهگذاری اشتباه انجام میدهند، ولخرج میشوند، یا کل حقوق و دستمزد خود را در همان روزهای اول خرج کرده، همیشه بدهکار و به دیگران مقروض هستند. آنها وارد اجتماع میشوند، اما قواعد ساده خریدوفروش را بلد نیستند. هوش اقتصادی رابطه منطقی بین دخلوخرج را پیدا میکند و هرچه فعالتر باشد، به فرد برای پیدا کردن ایدههایی که منجر به درآمد بیشتر، سرمایهگذاری درست و بهموقع، تشخیص موقعیت مالی مناسب برای پسانداز یا خرج کردن و پیدا کردن راهحل برای عبور از بحرانهای مالی کمک میکند.
کودکان را از همان ابتدا با پول آشنا کنید
برای شروع بهتر است زمانی که کودکان شما هنوز خیلی کوچک هستند (بین ۳ یا ۴ سال)، به آنها تفاوت بین سکههاي پول رایج کشور را آموزش دهید. سپس برای آنها یک قلک تهیه کنید تا او شروع به جمع کردن پول خرد یا سکهها و حتی پولهای کاغذی در آن کند. یک قلک پول (کیف پول یا حتی کیسهای برای نگهداری پول) در واقع محلی برای نگهداری امن پولها ميباشد و همینطور باعث ایجاد حس پول داشتن در کودکان ميشود و این شروع بسیار خوبی است. اگر بتوانید از یک قلک شیشهای یا شفاف که داخل آن مشخص باشد، استفاده نمايید، خیلی بهتر است. اینگونه قلکها باعث ميشوند کودکان بهتر پول را حس کنند و صدای آن را بشنوند و خیلی راحت انباشته شدن آن را مشاهده نمایند.
اکنون که کودک شروع به پس انداز پول کرده است، بهتر است به او اجازه دهید که با این پول هر کاری که دلش ميخواهد انجام دهد، البته در دو حالت اینکار باید انجام شود، اول زمانی که قلک کاملا پر نشده است و دوم زمانی که قلک او پر از پول ميباشد.
این مساله به آنها این درس را ميدهد که با مقدار پسانداز کمتر فقط ميتواند چیزهای کوچکتر و کمارزشتری را خریداری نمایند، در صورتی که با یک قلک پر از پول ميتواند چیزهای خاصی را بخرند، درنتیجه ارزش پسانداز کردن به طور پیوسته را درک خواهند کرد.
آنها را به پسانداز کردن عادت دهید
درخانه یک قانونی بگذارید که بر طبق آن کودکان موظف به پسانداز کردن حداقل ۱۰ درصد يا بیشتر از پول خود باشند. این پول ميتواند از انجام دادن کاری در بیرون خانه بدست آمده باشد یا از محل پول توجیبی و ماهانه کنار گذاشته شود.اگر برنامه آموزشی خود را در مورد پسانداز به موقع شروع کنید و در ابتدا خیلی شرایط را برای کودکان دشوار و سخت نکنید، موفق خواهید شد. اگر برای کودکان شرایطی متعادل را در همه زمینهها فراهم نمايیم، آنها نه تنها واکنش منفی نشان نخواهند داد، بلکه استقبال نیز خواهند کرد، در مورد پسانداز کردن نیز این مساله صادق ميباشد. برای درک این مساله بهترین کار این است که به گذشته خود فکر کنید، زمانی که شما نیز کودک بودهاید، صادقانه بگويید که آیا پولی که در جشن تولد ۸ سالگی بهعنوان هدیه دریافت کردهاید، با مشورت پدر و مادر آن را خرج کردهاید یا خیر؟ پسانداز کردن پول مهارتی است که باید به کودکان آموزش داد.
یک حساب پسانداز به نام کودک باز کنید
همانند یک قلک، حساب بانکی ميتواند به بچهها نحوه انباشته شدن پول را نشان دهد. تفاوت حساب بانکی با قلک در این است که در حسابهاي بانکی کودکان طریقه پولسازی را نیز فرا خواهند گرفت. اینکه پول ميتواند پول بسازد. برای انتخاب نوع حساب بانکی ميتوانید جدول نرخ سود بانک را به آنها نشان دهید و با مشورت خود آنها یکی از حسابها را انتخاب کنید. این جداول در شعب کلیه بانکهاي کشور وجود دارد.
در واقع کودک با اینکار ميتواند یک برنامه ریزی زمانی برای پول خود داشته باشد، اینکه او باید تصمیم بگیرد چه مدت ميخواهد پولش را در حسابی در بانک نگهداری کند و چقدر از بابت این پس انداز سود خواهد گرفت. مطمئن باشید که بردن کودک به بانک بسیار در موفقیتهاي مالی او در آینده موثر خواهد بود. امروزه باز نمودن حساب در بانکها کاری بسیار آسان و سریع ميباشد و انتخاب نوع حساب نیز بیشتر از چند دقیقه طول نخواهد کشید. بنابراین انجام دادن این کارها به همراه کودکان به آنها حس مستقل بودن و بزرگ شدن را خواهد داد و این برای رشد فکری و در نتیجه مسوولیتپذیری آنها در آینده حائز اهمیت ميباشد.
تشویق کودکان به داشتن اهداف مالی
برای مثال؛ کودک شما ممکن است برای سال آینده یک جفت کفش اسکیت یا اینکه دوچرخه مخصوص کوهنوردی بخواهد، تجسم کردن و داشتن اهداف ميتواند انگیزه او را جهت پس انداز کردن پولش بیشتر کند. شما ميتوانید برای آنها مقدار مشخصی از پس انداز را در نظر بگیرید که در صورت رسیدن به آن عدد پاداشی به آنها بدهید. یا اینکه به آنها بگويید اگر مثلا پسانداز آنها از ۱،۵۰۰،۰۰۰ تومان بیشتر شود به ازاي هر ۱۰۰۰ تومان، شما نیز مبلغی به آنها پرداخت خواهید کرد. شما باید کودکان را طوری به پس انداز کردن تشویق نمايید که آنها به اهداف بزرگ خود زودتر و قبل از اینکه خیلی بزرگ شوند و دیگر آن هدف برای آنها جذابیت نداشته باشد، برسند.
آموزش مدیریت پول به کودکان را شروع کنید
تمامی عادتهاي مالی و پولی که کودکان شما آموختهاند یا از تجربیات پدر و مادر خود کسب کردهاند، تا بزرگسالی و پیری همراهشان خواهد بود. آنها همیشه با افتخار از اینکه پول خود را برای خرید یک دوچرخه یا پرداخت پول پیش رهن و اجاره خانه یا حتی خرید خانهشان از طریق پسانداز انجام دادهاند به نیکی یاد خواهند کرد. در نهایت سطح زندگی کودکان ما در آینده و نحوه سرمایهگذاریهاي آنها و کسبوکار آیندهشان به طور مستقیم، به اینگونه آموزشها مربوط ميشود.
اگر شما کمی هم خوش شانس باشید، پس از آموزش فرزندانتان در مورد مباحث مالی، روزی دختر یا پسر شما بابت این لطفی که به آنها داشته اید، از شما تشکر خواهند کرد و به شما ميگویند که هر آنچه در زندگیشان دارند را مدیون شما هستند.