رنامه انضباطی چند مرحله‌ای در كلاس درس
تشویق و تنبیه در كلاس درس
1- وقتی دانشآموزان كار خوبی انجام می‌دهند آنها را تشویق كنید.
2- از شیوه نزدیك شدن به دانشآموزان استفاده كنید. (وقتی بخواهید رفتار دانش‌آموزی را اصلاح كنید برای صحبت ابتدا به او
نزدیك شوید و هرگز از راه دور این كار را نكنید.)
پس از نزدیكی به دانش‌آموز برای تصحیح رفتار از او سوال كنید «مشكلی نداری، كمك نمی‌خواهی».
توصیه‌های خود را به صورت خصوصی بگویید.
گفته‌ی دانش‌آموز را بشنوید بعد او را در مسیر مورد نظر هدایت كنید.
قوانین و تكالیف كلاس را به دانشآموزان یادآوری كنید.
طبق توافق نسبت به رفتار ناشایست دانش‌آموز واكنش نشان دهید.
اگر خواستید از شیوه «اخراج از كلاس» استفاده كنید به نكات ذیل توجه داشته باشید:
- در هنگام اخراج خونسرد و قاطع باشید.
- بعد از اخراج با او صحبت كرده و زمینه را برای انتخاب رفتارهای بهتر فراهم كنید.
- در انجام اخراج بسیار با دقت و با احتیاط عمل كنید.
در این زمینه لازم است شما معلمان و مسئولین مدرسه قبل از اینكه دانش‌آموزی را اخراج كنید به پرسش‌های زیر پاسخ دهید و به توافق برسید.
1- چه نوع رفتارهایی اخراج دانش‌آموز از كلاس را ضروری می‌كند؟ آنها را لیست كنید.
2- به هنگام اخراج از چه نوع جمله‌ها و عبارت‌هایی باید استفاده شود؟
3- چطور باید دانش‌آموز را از كلاس بیرون كنید؟
4- اگر دانش‌آموزی از كلاس بیرون نرفت چه باید بكنید و از چه كسی می‌توانید كمك بگیرید؟
5- دانش‌آموز پس از اخراج به كجا برود و در آنجا چه باید بكند؟
6- نقش كسی كه او را پس از اخراج تحویل می‌گیرد چیست؟
7- اگر مجبور باشید دانش‌آموز را مرتب از كلاس بیرون كنید چه باید كرد؟
پس از حل و فصل موضوع و آمدن مجدد دانش‌آموز به كلاس نشان دهید كه از او دلخوری ندارید و ارتباط عادی خود را با او از سر بگیرید.
سه مدل مدیریتی معلم در كلاس درس
اگر چه می‌توانید از هر سه شیوه در كلاس‌داری خود استفاده نمایید اما آنچه اهمیت دارد این است كه كدام روش مناسب كلاس شماست.
به یاد داشته باشید:
– روش شما بر فضای روابط موجود در كلاس اثر می‌گذارد.
– روش شما همان الگوی رفتاری است كه دانشآموزان از آن تقلید می‌كنند.
– باورهای شما شیوه برخوردتان را تعیین می‌كنند .
روش شماره یك ( روش معلم جنگجو )
باورهای معلم جنگجو:
– باید دانش‌آموز را كنترل كرد، اگر دانش‌آموزی از كنترل خارج شود جلو بقیه را هم نمی‌توان گرفت .
– تدریس مثل جنگی است كه همیشه معلم باید پیروز شود.
– با تنبیه دانشآموزان را تهدید می‌كند و آنها را به دفتر مدرسه می‌فرستد.
– بیشتر روی نقاط ضعف و اشتباهات تاكید می‌كند.
نتیجه چنین باوری : روابط انسانی ضعیف، استرس زیاد در كلاس، كاهش قدرت یادگیری و كاهش انگیزه.
روش شماره دو (روش معلم مهربان)
باورهای معلم مهربان:
– دانش‌آموز مثل غنچه گل به مراقبت نیاز دارد.
– اگر با دانشآموزان مهربان باشید شما را دوست دارند.
– عدم تبعیض قائل شدن بین آنها.
– كلاس محیطی دموكراتیك است.
نتیجه چنین باوری: قاطعیت نداشتن معلم باعث عدم اعتماد به نفس و اضطراب میشود، در كلاس همه رئیس هستند، قدرت یادگیری و انگیزه دانشآموزان به طور قابل توجهی كاهش پیدا می‌كند.
به عنوان نمونه: صحبت كردن، خواهش كردن، التماس كردن در نتیجه سرخورده و عصبانی شدن به عنوان مثال معلم آهی می‌كشد و می‌گوید: “آخه چند بار بگم ساكت بشین نمی‌دونم چرا باز هم این كار رو می‌كنی (حالت رنجیده)” یا “برو بیرون كلاس وایستا دیگه خسته‌ام كردی (غلبه احساسات معلم)”
روش شماره سه (معلم مراقب و جدی)
باورهای معلم كارآمد:
– وظیفه معلم تعیین و تبیین حد و مرزهاست و وظیفه دانش‌آموز تجربه كردن این حد و مرزهاست.
– اشتباهات رفتاری دانشآموزان امری طبیعی و عادی است.
– سعی در شناسایی ویژگی‌های مثبت دانشآموزان دارد .
– معلم و دانش‌آموز با كمك هم اهداف را مشخص می‌كنند.
– باید به دانش‌آموز كمك كرد تا موفقیت را تجربه كند.
– بعضی مواقع نیاز هست كه به دانش‌آموز “نه” بگوید و روی حرف خود بایستید.
– از تعریف و تمجید برای تاكید روی كارهای خوب استفاده می‌كند.
– دانش‌آموز را به سوی موفقیت هدایت می‌كند .
– در صورت لزوم از تنبیه استفاده می‌كند. معلم همزمان نقش رهبر و مربی را دارد.
نتیجه چنین باوری : قدرت یادگیری و انگیزه افزایش می‌یابد.
