گاه برخی دعواهای والدین که به نظر ما پیش افتاده می باشد و به اصطلاح به آن ها نمک زندگی می گوییم، بر روی کودکانمان اثرات مخرب و جبران ناپذیری می گذارد. در بسیاری از اوقات آتش دعواهای والدین، دامن گیر فرزندان می شود. نادیده گرفتن اثرات مخرب دعوای والدین بر کودکان موجب مشکلاتی برای فرزندان خواهد شد. ممکن است ارتباط مشکلات کودکان با دعواها توسط والدین نادیده گرفته شود. در این مقاله تاثیر دعوای والدین بر کودکان و راه های کاهش اثرات مخرب آن ارائه شده است.
دعوای والدین
دعوا و مشاجره برخاسته از اختلافات عقیده و سوء تفاهمات میان زوجین می باشد. در واقع زوجین وقتی نتوانند مسئله پیش آمده بین خود را به نحو صحیح مدیریت کنند، ممکن است کار به دعوا بکشد. البته که دعوا و مشاجره تا حدی امری طبیعی بوده و نمی توان خانواده ای را یافت که در آن هیچ اختلافی وجود نداشته باشد. ولی مسئله مهم این است که چگونه با اختلافات و تعارضات برخورد کنیم تا میزان آسیب در حداقل باشد.
به طور کلی دعوا کردن باعث فشار روانی روی طرفین می شود و به جای حل مسئله ، مسئله را بغرنج تر می کند و هر دو طرف دعوا آسیب و صدمه می بینند. در این بین در خانواده های دارای کودک،والدین علاوه بر آسیب به رابطه زناشویی خود، به کودکشان بیشتر آسیب می زنند. چرا که کودکان در مقابل مشکلات آسیب پذیرتر هستند.
تاثیرات دعوای والدین بر کودکان
تاثیر دعوای والدین بر کودکان می تواند بر جنبه های مختلف روانی کودک اثر بگذارد، در اینجا به مهم ترین احساسات و آسیب ها که در کودکان ایجاد می شود اشاره می کنیم:
احساس گناه
کودکان در سنین خیلی پایین به درستی متوجه علت دعوای پدر و مادر خود نمی شوند. همین امر ممکن است موجب شود در این شرایط احساس گناه پیدا کنند و فکر کنند در دعوای پدر و مادرشان مقصر هستند. با ایجاد احساس گناه در کودکان آسیب های دعوا چند برابر می شود.
پرخاشگری
الگوبرداری های کودکان موجب می شود پرخاشگری را یاد بگیرند. رفتارهای پرخاشگری کودکان در چنین خانواده هایی بیشتر به چشم می خورد. آن ها یاد می گیرند، به جای حل مسئله با داد و بی داد باید به سراغ مشکلات بروند و از این طریق بر آن ها غلبه کنند.
تنش و اضطراب
دعوا از یک طرف هم می تواند باعث آموزش پرخاشگری به کودکان شود و هم از طرف دیگر باعث شود کودکان دائما در معرض اضطراب شدید قرار گیرند و نتیجتا اختلالات اضطرابی وافسردگی را پرورش دهند و گوشه گیر شوند.
بی اعتمادی در روابط
کودکانی که دائما در معرض دعوای والدین خود قرار دارند ممکن است بی اعتمادی را پرورش دهند. کودک همواره یکی از والدین خود را مقصر بداند و او را در ذهن خود متهم سازد و همین امر باعث تخریب رابطه کودک با آن والد شده و تبدیل به اتحادی نانوشته و ناگفته با والد دیگر می شود. این امر ممکن است از طرف والدین هم بر کودک تحمیل شود.
در کودکان بزرگتر این بی اعتمادی گفته شده ممکن است ادامه پیدا کرده و کودک نسبت به ازدواج و روابط زن و مرد باورهای غلطی را شکل دهد که در آینده گذر از آن ها برایش دشوار باشد. علاوه بر این کودک ممکن است این الگوی ارتباطی والدین خود را درونی کرده و در بزرگسالی دقیقا به همان شیوه با همسر یا شرکای عاطفی اش رفتار کند.
طرف کشی میان والدین
برخی والدین هنگام دعوا و مشاجرات کودکان خود را وارد دعوا می کنند. دعوا کردن در مقابل کودکان به قدر کافی استرس زا و آسیب زننده هست، ولی وقتی که والدین کودکان را وارد میدان جنگ می کنند، اوضاع چندین برابر مخرب می شود. گفته می شود که استرس این کار برای کودکان برابر با صدمه های جنسی و جسمی است. مثلا والدینی که از کودک خود می خواهند بگوید ” حق با کدامشان است؟”.
فحاشی و بد دهنی کودک
در نهایت این که معمولا در دعواها الفاظ خوشایندی استفاده نمی شود و دو طرف به یکدیگر توهین می کنند. چنین کاری باعث تخریب تصویر خوب والدین در برابر کودک می شود. به علاوه آن که کودکان این الفاظ را یاد گرفته و تکرار می کنند.
نکاتی در مورد دعوا کردن والدین
بهتر است تا جای ممکن والدین از دعوا در مقابل کودکان خود بپرهیزند و در صورت وجود اختلاف، بحث در مورد آن را به زمانی موکول کنند که کودکانشان در منزل حضور ندارند.
در صورت پیش آمدن دعوا کودکان را واسطه خبر رسانی و پیغام فرستادن به یکدیگر نکنید و از کودکان نخواهید که در میان شما و همسرتان قضاوت کنند.
ممکن است پیش آید که در مقابل کودکتان دعوا کرده باشید و بعد از این کار پشیمان شده باشید. بهتر است در زمانی که آرامش پیدا کرده اید، درباره دعوا برای کودکتان توضیح دهید که چه اتفاقی افتاده و او مقصر نیست، از این کار پشیمان هستید و الان اوضاعتان با همسرتان روبه راه شده و جای نگرانی وجود ندارد.
یادگیری مهارت های حل مسئله، کنترل خشم، مهارت های گفتگو و روش های حل اختلاف به شما کمک می کند تا موقع عصبانیت و پیش آمدن تعارض بتوانید هیجانات ناخوشایندتان را کنترل کنید و در عین حال با جرات مندی خواسته های خود را به شکل منطقی بیان کنید و به در خواست هایتان برسید بدون اینکه به خود، همسر، رابطه و فرزندتان آسیب بزنید.
