اولين روش براي كشف استعدادهاي كودك مشاهده رفتار اوست
انسان با توانايي‌هاي ذاتي بالقوه‌اي به دنيا مي‌آيد که در طول زندگي و گذر عمر، درصدي از اين توانايي‌ها بالفعل و توانايي‌هاي اکتسابي نيز به آن افزوده مي‌شود. وقتي کودک به دنيا مي‌آيد، کاملا ناتوان است، اما به تدريج هر کودکي علاقه‌مندي‌هاي خود را در رفتار خود بروز مي‌دهد.
ممکن است فرزند شما عاشق ورزش کردن باشد يا عاشق تعمير وسايل خانه يا اينکه هنر فوق‌العاده‌اي در حفظ اشعار تبليغاتي داشته باشد. تمام اين رفتارها و رفتارهاي ديگري که در ادامه درباره آنها صحبت خواهيم کرد، علامت و نشانه‌هايي است که والدين براساس آن مي‌توانند استعداد و علايق کودکان خود را کشف کنند و همين کشف استعداد مي‌تواند در امور مهم زندگي کودک ازجمله پر کردن اوقات فراغتش، انتخاب رشته تحصيلي مناسب و انتخاب شغل و حرفه به او و والدينش کمک کند .
-مهارت تفکر منطقي
کودکان برخوردار از تفکر منطقي به بازي‌هاي اعداد علاقه‌مند هستند. بعضي از آنها فکر مي‌کنند که روزي بزرگ‌ترين عدد دنيا را کشف کنند. درس رياضي براي آنها شيرين‌ترين درس است که بعدها جاي خود را به جبر و هندسه مي‌دهد.
برخي از ويژگي‌هاي اين کودکان در ادامه آورده مي‌شود:
۱ – معمولا در مورد نحوه کار ماشين‌آلات و دستگاه‌ها سوال مي‌کند.
۲ – واحدهاي سنجش مانند ميلي‌متر و ميکرومتر يا اعداد بزرگ مانند ميليون را به خوبي مي شناسد.
۳ – وقتي وسيله‌اي را تعمير مي کنيد با علاقه کنار شما مي‌ايستد.
۴ – درباره علت حوادث طبيعي مثل رعد و برق، برف و باران و ديگر پديده هاي فيزيکي زياد سوال مي‌کند.
5 – از اصطلاحات منطقي مانند بنابراين، علاوه بر اين يا اين طور نيست زياد استفاده مي‌کند.
6 – به رويدادهاي فيزيکي علاقه نشان مي‌دهد مثلا چرا لامپ خراب مي‌شود؟ چرا لامپ روشنايي مي‌دهد؟ و…
7 – طرز کار وسايلي مانند آبميوه‌گيري، جاروبرقي و دستگاه‌هاي برقي را به خوبي مي‌داند.
– استعداد ورزشي
ممکن است برخي والدين بگويند که فرزند ما خيلي پرجنب وجوش است و تحرک را دوست دارد، آيا اين کار به معناي اين است که کودک ما استعداد ورزشي دارد؟ بايد گفت کودکي استعداد ورزشي دارد که :
۱ – موفقيت‌هاي ورزشي او بالاتر ازميانگين معمول باشد و بتواند در برنامه‌هاي ورزشي منطبق با جديدترين استانداردهاي علمي ورزش بين‌المللي در گروه نوجوانان کسب موفقيت کند.
۲ – از تعادل جسمي خوبي برخوردار است مثلا خوب بالانس مي‌زند يا روي يک پا مي ايستد.
۳ – در يک پياده‌روي مي‌تواند مسافت زيادي را طي کند.
4- به ياد گرفتن ورزش‌هاي جديد علاقه نشان مي‌دهد.
۵- حرکات دراز و نشست و حرکات کششي مانند بارفيکس زدن را خوب انجام مي‌دهد.
6- دوست دارد در يک تيم ورزشي شرکت کند.
کودکی با مهارت‌هاي فني میتواند با ايده‌هاي شخصي خودش کاردستي بسازد
– مهارت‌هاي علمي و فني
اگر کودکي داراي استعداد فني باشد کار کردن با آچار و ديگر ابزار براي او راحت است و مشکلات فني را مي تواند به راحتي برطرف کند. دقت به اين موضوع هم مهم است که حتي يک دندانپزشک، يک جراح، يک موسيقيدان، يک معمار و نقاش هم براي موفقيت در کارش بايد دست‌هاي پرتحرک و هنرمندي داشته باشد و نيازمند انگشت‌هايي ماهر و کارکشته است.
برخي ويژگي‌هاي اين کودکان شامل رفتارهاي زير است:
۱ – از کاردستي خوشش مي‌آيد.
۲ – مي‌تواند يک ميخ را با چکش بکوبد يا يک پيچ را با آچار سفت کند.
3 – به کار کردن با مواد مختلف مانند پارچه، چوب و کاغذ تمايل دارد.
4 – با ايده‌هاي شخصي خودش کاردستي مي‌سازد.
5 – از انجام تعميرات کوچک و کارهاي فني لذت مي‌برد. به کارهاي فني يا تعويض گلدان و… علاقه‌مند است.
6 – ايده‌هاي ابتکاري براي تزيين اتاقش دارد.
7 – وسايل به دردنخور را به قصد تعمير يا استفاده از قطعاتش نگه مي‌دارد.
8 – با علاقه به کارهاي ساختماني نگاه مي‌کند.
9 – براي تعمير وسايل مثلا يک اسباب بازي خراب ايده‌هاي جالبي دارد.
– مهارت تجسم فضايي
منظور از تجسم فضايي توانايي تصور سه بعدي اجسام و اشکال در ذهن و همچنين تجسم نقش‌ها و طرح‌هاي پيچيده در ذهن و ترسيم مجدد آنهاست. کودکاني که مهارت تجسم فضايي دارند مي‌توانند در مشاغلي مانند برنامه‌ريزي شهري، معماري، طراحي داخلي، ترسيم يا مدل تصويري مانند نقشه‌کشي، مهندسي ساختمان يا مهندسي الکترونيک موفق شوند.
اين مهارت‌ها با رفتارهاي زير شناخته مي‌شود:
۱ – فاصله‌ها را خوب تخمين مي‌زند.
۲ – با نقشه و مقياس خوب کار مي‌کند.
۳ – رابطه بين فاصله و بزرگي اجسام را درک مي‌کند.
۴ – در يک اتاق تاريک با چشمان بسته به خوبي مي‌تواند مسير خود را انتخاب کند.
۵ – مي‌تواند يک نقشه از آپارتمان يا خانه‌تان را رسم کند.
۶ – اشياء موجود در اتاق را مي‌تواند از حفظ رسم کند.
7 – مي‌تواند تصوير يک مکعب يا اجسام سه بعدي را به خوبي رسم کند.
8 – مي‌تواند با رعايت نسبت و مقياس چيزي را نقاشي کند.
9 – از کلماتي که رابطه مکاني اشياء را نسبت به هم نشان مي‌دهد مانند زير، بالا، کنار و روبه‌رو به درستي استفاده مي‌کند.
کودکان برخوردار از تفکر منطقي به بازي‌هاي اعداد علاقه‌مند هستند
– مهارت تعامل اجتماعي
منظور از توانمندي‌هاي اجتماعي و تعامل در جامعه، شناخت روحيه و احساسات دروني خود و ديگران و برخورد صحيح و متناسب با آن است. اين کودکان در مشاغلي که به خدمات اجتماعي مربوط مي‌شود مانند معلمي که به خوبي مي‌تواند مشکلات کودکان را حل کند و آنها را هنگام مشاجرات آرام کند، مشاوره، مددکاري اجتماعي و… مي‌توانند موفق باشند.
برخي از رفتارهاي زير نشانه‌اي از اين مهارت در کودکان است:
۱ – تعدادي دوستان خوب در مدرسه دارد.
۲ – صلح طلب و مسالمت‌جو است. اغلب از درگير شدن پرهيز مي‌کند.
۳ – بازي هاي دسته‌جمعي و تکاليف گروهي را دوست دارد.
۴ – تلاش مي‌کند دوستاني را که با هم دعوا کرده‌اند آشتي دهد.
۵ – با حيوانات و گياهان همدردي مي‌کند.
۶ – با ديگر انسان‌ها احساس تفاهم و همدلي دارد.
۷ – اسباب‌بازي‌هايش را با رغبت با ديگران تقسيم مي‌کند.
۸ – از هديه دادن لذت مي‌برد.
– مهارت گفتاري
اين دسته از کودکان مطالعه و صحبت کردن را دوست دارند، کاربرد کلمات را به خوبي مي‌دانند، زبان‌هاي بيگانه را نسبتا راحت‌تر ياد مي‌گيرند. احتمالا اين افراد در مشاغلي مانند مشاوره ، روزنامه‌نگاري، نويسندگي، مجري گري برنامه و ميزگردها، فروشندگي و… موفق خواهند شد.
برخي از رفتارهايي که اين ويژگي را نشان مي‌دهد به شرح زير است:
۱ – به داستان پردازي علاقه‌مند است.
۲ – به قصه‌گويي با بيان تجربيات خودش علاقه دارد.
۳ – به استفاده از کلمات جديد علاقه دارد.
۴ – معني کلماتي را که نمي‌داند مي‌پرسد.
5 – با کلمات بازي مي‌کند و سعي مي‌کند ترکيب‌هاي متفاوتي از کلمات بسازد. مثلا به جاي آبگرمکن مي‌‌گويد گرماب!
6 – ديکته‌اش به نسبت سنش خوب است.
7 – به نسبت سن خود گياهان و حيوانات را مي‌شناسد و مي‌تواند آنها را توصيف کند.
8 – مي‌تواند موضوعات پيچيده را خوب توضيح دهد.
9 – براي خود دفتر خاطرات دارد يا براي روزنامه مدرسه مطلب مي‌نويسد.
