فهرست
چكيده
ارزشيابي كيفي- توصيفي
تفاوت هاي ارزشيابي كيفي –توصيفي با ارزشيابي سنتي درشش محور مي توان اشاره كرد
اهداف ارزشيابي كيفي –توصيفي مصوب شوراي عالي
ابزار های ارزشیابی توصیفی
ارزشیابی پوشه ای (پوشه كار)
چرا باید از پوشه استفاده كنم؟
راهكارهاي اساسي اصلاح نظام ارزشيابي دوره ابتدايی
چکیده
اهميت ارزشيابي تحصيلي در دوره ي ابتدايي
سنجش و ارزشيابي جزيي جدايي ناپذير از فرايند ياددهي يادگيري محسوب مي گردد كه از آن طريق مي توان ،ميزان مسير طي شده تا رسيدن به اهداف آموزشي را مشاهده نمود.به عبارتي يكي از مهمترين فعاليت هايي است كه در جريان جاري تعليم و تربيت و به دور از هرگونه شرايط نگران كننده ، اضطراب آور و تنش زا ،انتظار مي رود كه اتفاق افتد.
ضرورت تغيير نظام ارزشيابی فعلی
يكي از عواملي كه تغيير در نظام ارزشيابي فعلي را اجتناب ناپذير مي سازد،وجود آسيب ها و كاستي هاي موجود نظام ارزشيابي تحصيلي است. برخي از اين آسيب ها و كاستي هاي موجود در نظام ارزشيابي تحصيلي دوره ي ابتدايي عبارتند از:حافظه پروري و كم توجهي به حيطه ها و سطوح مختلف يادگيري ،تحميل اضطراب نامطلوب به دانش آموزان ،افزايش تكرار پايه ي تحصيلي هدف شدن امتحان به جاي يادگيري ،كم توجهي به بهداشت رواني محيط ياددهي- يادگيري ،كم توجهي به پرورش خلاقيت و روحيه ي پرسش گري ،حاكميت امتحان هاي پاياني و توجه اندك به تلاش و پيشرفت همه جانبه دانش آموزان،سنجش كمي و بي اهميتي به سنجش كيفي و استفاده محدود و ناچيز از ابزارها و روش هاي سنجش جايگزين ،كه البته بايد اذعان كرد ،آسيب هاي ذكر شده به صورت يك جا ،مصداق نداشته و آموزگاران گرامي با به كارگيري روش ها و ابزارهاي جديد ، با نگرش نو تلاش كرده اند تا اين آسيب ها به حداقل برسد.
ارزشيابی كيفی-توصيفی چيست؟
ارزشيابي توصيفي ، شيوه اي از ارزشيابي تحصيلي – تربيتي است كه اطلاعات لازم و معتبر و مستند براي شناخت دقيق و همه جانبه ي فراگيران در ابعاد مختلف يادگيري ،با استفاده از روش ها و ابزارهاي مناسب سنجش همانند ،آزمون ها (به ويژه آزمون هاي عملكردي)پوشه كار، مشاهدات در حول فرايند ياددهي- يادگيري فراهم مي نمايدتا بر اساس آن بازخورد هاي كيفي مورد نياز ،براي كمك به يادگيري بهتر در فضاي رواني- عاطفي مطلوب تر ارائه گردد.
ارزشیابی کیفی – توصیفی
ارزشیابی کیفی – توصیفی شیوه ای از ارزش یابی تحصیلی است که اطلاعات لازم و معتبر و مستند برای شناخت دقیق و همهجانبهی فراگیران در ابعاد مختلف یادگیری، با استفاده از روشها و ابزارهای مناسب سنجش،همانند آزمونها (بهویژه آزمونهای عملکردی) پوشه کار، مشاهده ،در حول فرایند یاددهی – یادگیری فراهم مینماید تا براساس آن بازخوردهای کیفی – توصیفی موردنیاز، برای کمک به یادگیری بهتر در فضای روانی – عاطفی مطلوبتر، ارائه گردد. بنابراین بهطور اجمال میتوان گفت که نظام ارزشیابی کیفی – توصیفی نوعی ارزشیابی است که:
الف) زمینهی مشارکت فعال دانشآموز و والدین را در فرایند ارزشیابی فراهم مینماید.
ب) در جمعآوری اطلاعات از ابزارهای متنوع و جدید برای افزایش اعتبار اطلاعات استفاده مینماید.
ج) معلم و شورای مدرسه با جمعبندی، تحلیل و تفسیر دقیق اطلاعات و با توجه به ابعاد مختلف یادگیری و عاطفی و مهارتی درخصوص ارتقاء دانشآموز به پایهی بالاتر تصمیمگیری مینمایند.
د) از نتایج سنجش و ارزشیابی در رفع موانع یادگیری دانشآموز در طول فرایند یاددهی- یادگیری استفاده میشود.
هـ) با تسهیل شـرایط ارتقاء و مداخلههای مناسـب در زمان مقتضی از افت تحصیلی تا حد قابلتوجهی جلوگیری مینماید.
و) متناسب با نیاز دانشآموزان از بازخوردهای کیفی با عبارتهای واضح و روشن که منجر به تشویق و ترغیب دانشآموز برای تلاش بیشتر شود استفاده میشود.
ز) در جهت تقویت فعالیتهای گروهی تلاش مینماید.
تفاوت های ارزشيابی كيفی –توصيفی با ارزشيابی سنتی درشش محور می توان اشاره كرد:
محور اول : تغيير تأكيد از ارزشيابی پايانی به ارزشيابی تكوينی
در رويكرد سنتي ارزشيابي، عمدتاً معلمان، تلاش مينمودند از نتايج يادگيري دانشآموزان ارزشيابي به عمل آورند و آن را به صورت نمره گزارش دهند. كمتر تلاش ميشد كه به نحوه و چگونگي يادگيري و بهبود آن توجه شود. در اين الگوي جديد ارزشيابي، معلم، ارزشيابي را در خدمت يادگيري قرار ميدهد؛ لذا نگاه وي به آن كاملاً تغيير ميكند. ارزشيابيهاي او به گونهاي است كه به يادگيري بهتر بينجامد. لذا ضعفهاي عملكرد دانشآموزان و قوتهاي آنها، براي اين منظور بررسي ميشود كه راهي براي برطرف كردن و يا بهبود آنها يافت شود، نه اين كه صرفاً ضعفها منعكس شود. همچنين اين الگوي ارزشيابي، موجب ميشود معلم خود را همسفر يادگيري دانشآموزان بداند و با آنها در مسير حركت كند، نه مانند كسي كه در پايان راه ايستاده و منتظر است كه مشاهده كند چه كسي زودتر به پايان راه (يادگيري) ميرسد.
اگر يادگيري را جرياني هدفمند و پيوسته بدانيم كه از مبادي آغاز و به نتايج ميرسد؛ ارزشيابي هم جرياني پيوسته است كه از مبادي آغاز ميشود و به نتايجي ميرسد؛ يعني دوش به دوش يادگيري به پيش ميرود؛ لذا ارزشيابي زماني براي يادگيري و در جهت بهبود يادگيري خواهد بود كه پيوسته اطلاعات مفيدي براي دانشآموزان از طريق بازخورد، فراهم آورد. با تركيب و تحليل اطلاعات به دست آمده از اين نوع ارزشيابيها كه طي مراحل مختلف گردآوري شده است، معلم مي تواند تصميمهاي مناسب آموزشي درباره دانشآموز بگيرد.با اين توضيحات روشن مي شود كه اين الگوي ارزشيابي كاملاً پويا است و عنصري كه پويايي آن را تشديد مي نمايد ارائه بازخورد هاي توصيفي است. تحقيقات زيادي نشان داده است كه بازخوردهاي توصيفي موجب بهبود يادگيري دانش آموزان مي شود.
محور دوم : تغيير مقياس فاصلهای (20 – 0) به مقياس ترتيبی (خيلی خوب،خوب،قابل قبول،نيازمندآموزش و تلاش بيشتر)
در طول ساليان دراز، مقياس مورد استفاده در كشور، مقیاس فاصلهاي (نمره 20-0) بوده است و معلمان نتايج آزمونها را براساس آن به دانشآموزان و والدين، بازخورد دادهاند. اين شكل از بازخورد به دليل ابهام درتغيير و دقت زياد در فواصل بين آن (هشتاد قسمتِ بیست و پنج صدمی )، رقابت برانگيز بوده به همين دلیل است که در طول اين سالها، نمرة بيست بسيار مورد احترام وتوجه بوده است. مقياس ترتيبي(خيلي خوب،خوب،قابل قبول،نيازمندآموزش و تلاش بيشتر) اين مشكلات را ندارد، كمتر ايجاد رقابت مينمايد و انعطاف پذيري بيشتري دارد؛ در طرح ارزشيابي توصيفي، جايگزين نمره در كارنامه است. به سخن ديگر در حين فرايند ياددهي ـ يادگيري دانشآموزان، بازخورد ترتيبي يا فاصلهاي دريافت نميكنند. به واقع تصور ميرود كه دريافت اين نوع بازخوردها از سوي معلم فرآيند يادگيري دانشآموزان را سست مينمايد.
در اين طرح خلاء اين بازخوردها را بازخوردهاي توصيفي پر ميكند. بازخوردهاي توصيفي، بازخوردهايي با معناو مؤثري هستند كه دانشآموزان را در جهت شناخت وضعيت پيشرفت يادگيري خود قرار ميدهند وآنان همچنين ازاين طريق رهنمودهايي براي بهبود يادگيري دريافت ميدارند.
تصور حذف بازخورد نمره براي بسياري از معلمان، ناممكن است. به زعم آنها نمره اهرم انگيزشي قوي است و يكي از ابزارهاي اقتدار معلم است، حذف آن خلاء بزرگي در جريان يادگيري ايجاد ميكند. اما واقعيت اين است كه حذف نمره و هر گونه بازخورد غير توصيفي، مشكلي ايجاد نميكند. حتي به بهبود شرايط يادگيري هم ميانجامد؛ زيرا بچهها ديگر نگران كسب نمره نيستند. آنها به دنبال شناخت اشتباه خود در فعاليتهاي يادگيري هستند. والدين نيز از كودك نمره نميخواهند بلكه از فرزندشان ميپرسند كه «امروز چه ياد گرفتهاي؟» حذف نمره، حذف يكي از عوامل استرسزا است. بنابراين در كلاس شرايطي فراهم ميشود كه مسافر كوچك سفر يادگيري سفرش را با آرامش خاطر دنبال كند.
محور سوم: تنوع بخشی به ابزارهای جمعآوری اطلاعات
فعاليت ارزشيابي تحصيلي با دو فعاليت جزيي : الف) جمعآوري اطلاعات ، ب) داوري درباره وضعيت يادگيري دانشآموزمشخص می گردد. درفعاليت نخست، معلم اطلاعاتي را از وضعيت يادگيري دانشآموز جمعآوري مينمايد. در شيوه سنتي اين اطلاعات عمدتاً از طريق آزمونهاي مداد ـ كاغذي (امتحان) یا پرسشهاي كلاسي جمع آوري ميشد.اما در اين طرح ابزارهاي جمعآوري اطلاعات متنوع شده اند و علاوه بر آنها ابزارهاي ديگري چون پوشةكار، ابزارهاي ثبت مشاهده، تکاليف درسي و آزمونهاي عملكردي نيز مورد استفاده قرار ميگيرند.اين ابزارها اطلاعات بيشتر و وسيعتري را براي معلم، آماده ميسازد و بنابراين هم اعتبار اطلاعات به سبب تنوع در ابزارها بيشتر ميشود و هم قضاوت و داوري معلم واقعي تر و منصفانهتر خواهد شد.اساس كار در تنوعبخشي به ابزارهاي گردآوري اطلاعات از وضعيت يادگيري دانشآموز، واقعيتر كردن اطلاعات است كه همان مشاهده كودك در حين فعاليت و بررسي آثار و محصولات يادگيري اوست.
محور چهارم: تغيير در ساختار كارنامه
كارنامه تحصيلي كه در اين طرح "گزارش پيشرفت" نام گرفته است به طور كلي مفصلتر و اندكي عميقتر به گزارش رشد و پيشرفت دانشآموز مي پردازد. بر خلاف كارنامه کمي ،که شامل فهرستي از نام دروس و نمره ها است، گزارش پيشرفت تحصيلي به شکل توصيفي، از وضعيت دانشآموز اطلاعاتي به والدين ميدهد. همچنين در اين گزارش تنها به وضعيت درسي صرف توجه نميشود، بلكه به ابعاد عاطفي، جسماني و اجتماعي توجه شده است. در گزارش پيشرفت تحصيلي والدين به روشني درمي يابند كه در چه بخش از انتظارات آموزشي، احتمالاً كودكشان مشكلاتي دارند وبا توجه به آن مشکلات توصيههايي را براي بهبود عملكرد تحصيلي فرزندشان دريافت مينمايند.
محور پنجم: تغيير در مرجع تصميمگيرنده درباره ارتقاء دانشآموزان
در نظام سنتي ارزشيابي تحصيلي، تصميمگيري درباره ارتقاء به نمرهاي امتحان پاياني دانشآموز بستگي دارد. طبق شرايطي كه از پيش تعيين شده است و بر اساس نمره هاي کسب شده مشخص ميشود كه آيا دانشآموز ميتواند به پايه بالاتر ارتقاء يابد يا اين كه بايد تكرار پايه بنمايد. اين تصميمگيري را حتي در سالهاي اخير به عهده رايانه گذاشتهاند و رايانه به راحتي مشخص ميكرد كه فردي اجازه ارتقاء دارد يا نه!
اما در الگوي ارزشيابي توصيفي به سبب اينكه اطلاعات جمعآوري شده متنوع بوده، و شامل دادههاي كمي و كيفي است، تحليل و تركيب اين دادههاو تصميم هاي آموزش مبتني بر آن، از جمله تصميمگيري درباره ارتقاء يا عدم ارتقاء دانشآموزان به عهدة معلم وشوراي مدرسه است. در اين الگوي ارزشيابي به معلم اختيار تصميمگيري تفويض ميشود، زيرا وي لايقترين فردي است كه درباره دانشآموز ميتواند تصميم بگيرد.
در اين الگو، معلم براساس شواهد گردآوري شده از فرآيند پيشرفت دانشآموز به دانشآموز اجازه ارتقاء ميدهد. در صورتي كه دانشآموزي بعد از انجام مداخلههاي طولي و عرضي (در پايان سال تحصيلي و در بين سال تحصيلي) به حد مطلوب نرسيد؛ پيشنهاد تكرار پايه را به مدير و شوراي مدرسه ميدهد و شورا براساس شواهد موجود درباره آن تصميمگيري مينمايد. لذا ارزشيابي توصيفي تكرار پايه را تنها به عنوان يك مداخله در روند تحصيلي كودك ميپذيرد و زماني اين مداخله انجام ميشود كه مشخص شود تكرار پايه براي كودك تأثير مثبت خواهد داشت.
با توجه به آنچه كه گفته شد و بر خلاف تصورات اشتباه و رايج، ارزشيابي توصيفي با ارتقاء خود به خود تفاوت دارد . زيرا در ارتقاء خود به خود تكرار پايه وجود ندارد و دانش آموزان بر اساس سن ارتقاء مي يابند. اما در اين روش ارتقاء و تكرار پايه منطقي تر و متناسب با نياز آموزشي دانش آموز مي شود. همچنين در اين طرح، ارزشيابي از فعاليتهاي كلاسي حذف
نمي شود بلكه ارزشيابي در خدمت بهبود يادگيري دانش آموزان قرار مي گيرد به ويژه دانش آموزاني كه ضعف عملكرد درسي داشته باشند.
محور ششم: توجه همه جانبه به تمامی جنبه های رشد
در الگوي ارزشيابي توصيفي، علاوه بر رشد بُعد عقلاني دانش آموز، به جنبه هاي ديگر رشد، از جمله رشد ابعاد اجتماعي، عاطفي و جسماني نيز توجه شده است. معلم در طول سال با مشاهده رفتار و عملكرد دانش آموز ،گزارشي را از وضعيت او در حيطه هاي ذكر شده به شكل توصيفي، ارائه مي دهد. اين گزارش بايد دقيق و حساب شده باشد و به دور از اغراق، از الفاظ و كلمات مثبت استفاده شود. در این گزارش برای نمونه گزاره هایی در توصیف وضعیت دانش آموز نظیر : دقت کردن در رعايت نكات بهداشتي ،كسب عادتهاي مطلوب جسماني ، همكاري با ديگران ، عمل به قوانين مدرسه ، احترام گذاشتن به ديگران ، شركت در مباحث و گفتگوها و... بیان می گردد. این ها از جمله انتظاراتي است كه در الگوي ارزشيابي توصيفي در زمينه توجه به حيطه هاي گوناگون رشد شخصيتي دانش آموز، مطرح شده است. انتظاراتي كه در نظام سنتي، كاملاً ناديده انگاشته شده است.
اهداف ارزشيابی كيفی – توصيفی مصوب شورای عالی:
_ارتقاء بهداشت رواني دانش آموزان با كاهش اضطراب ناشي از امتحانات
_فراهم نمودن زمينه مناسب براي پرهيز از كمي گرايي صرف در ارزشيابي تحصيلي-تربيتي
_تأكيد بر اهداف آموزش و پرورش به جاي تأكيد بر محتواي كتاب ها
_ارتقاء جايگاه ارزشيابي فرايندي و بهره گيري از نتايج آن در تعيين سرنوشت تحصيلي دانش آموزان
كمك به رشد متعادل و همه جانبه شخصيت دانش آموزان با افزايش بهداشت رواني محيط ياددهييادگيري
تقويت مشاركت دانش آموزان و اوليائ آنان در فرايند ارشيابي تحصيلي تربيتي
ابزارهای ارزشیابی توصیفی:
1- پوشه کار ( کارنما) 2- برگ ثبت مشاهدات ( فهرست وارسی ، مقیاس درجه بندی، فهرست واقعه نگاری )
3_ آزمون ها ( عملکردی – مداد کاغذی و …)4_ آزمون مداد كاغذی5_ تکالیف درسی
ارزشیابی پوشه ای (پوشه كار)
یک مجموعه هدفدار منظم از کار و فعالیّت فراگیر که نشان دهنده تلاش و کوشش و پیشرفت و رشد دست آوردها و موفقیّت های او می باشد. فراگیران را به فراگیرانی پویا و فعال تبدیل می کند که در برابر یادگیری و پیشرفت خود مسئول باشند پوشه کار مانند یک جورچین (پازل) مجموعه ی قطعاتی از کارهای هدفدار فراگیران است که به او امکان می دهد تا توانایی های خود را از جهات مختلف به نمایش بگذارد. البته هر پوشه می تواند شامل کار یک فرد یا یک گروه باشد. که به یک یا چند موضوع درسی اختصاص دارد که البته می توان در زمان معین فراگیر آن را به خانه ببرد یا در مدرسه نگهداری شود و در اختیار معلم سال بعد قرار گیرد.
پــوشه مانند یك پازل، مجموعه قطعاتی از كارهای دانش آموز است كه با اتصال این قطعات می توان، از دانش آمـــوز تصویر كامل و روشن تــری به عنوان یك یادگیرنده مادام العمر به نمایش گذاشت. پوشه می تواند شامل فهرست های ارزشیابی معلم، گزارش كارهای دانش آموز، یادداشت های معلم، گزارش گردش های علمی و كارهای عملی و پروژه های دانش آموز باشد. این مجموعه متنوع به دانش آموز امكان می دهد، توانایی های خود را از جهات گوناگون به نمایش بگذارد. به این ترتیب، بدیهی است كه در یك پوشه ممكن است قطعات جداگانه ای از كار دانش آموز موجود باشد كه هركدام به تنهایی اطلاعات معتبری به معلم یا دانش آموز ندهد، ولی از تلفیق و تركیب آن ها می توان تصویری كامل از دانش آموز ارائه داد؛ درست به مثابه یك پازل
چرا باید از پوشه استفاده كنم؟
1_ دانش آموز از طریق ارائه پوشه خود فرصت پیدا می كند تا میزان توانایی ها و دانش خود را مستند سازد.
2_ پوشه دانش آموز به وی امكان می دهد شاهد رشدو پیشرفت خود باشد.همچنین اعتمادبه نفس اورا افزایش می دهد.
3_ پوشه فرصت شناخت و اصلاح اشتباهات را به دانش آموز می دهد. این كار توان ریسك كردن، نهراسیدن از اشتباه، جرأت پذیرش اشتباه و اصلاح آن را به وی می دهد. به این ترتیب دانش آموز را در فرایند آموزش خود سهیم می سازد.
4_ پوشه به دانش آموز فرصت می دهد بین آموخته های قبلی و جدید ارتباط برقرار كند.
5_ دانش آموز از طریق مرور پوشه های خود در سال های متوالی، می تواند قابلیت های خود را شناسایی كند و در مورد آینده تحصیلی و شغلی خود آگاهانه تصمیم گیری كند.
6_ پوشه ابزاری برای تعامل با همكلاسی ها، معلمان و والدین است.
7_ مرور پوشه دانش آموز، به معلم امكان می دهد با اطمینان بیش تر و بر اساس دلایل مستند در مورد دانش آموز قضاوت كند.
8_ مرور پوشه دانش آموز به والدین امكان می دهد در جریان پیشرفت فرزندشان قرار گیرند، نقاط قوت و ضعف او را بشناسند و نقش مثبت، سازنده و فعالی در هدایت تحصیلی او داشته باشند.
9_ زمانی كه قرار است دانش آموز بخشی از كارهای خود را برای نگهداری در پوشه انتخاب كند، این عمل به وی فرصت تمرین برای تصمیم گیری های آگاهانه و قضاوت مسؤولانه می دهد.
10_ مرور پوشه دانش آموز به معلم فرصت می دهد قابلیت های وی را به درستی شناسایی و با توجه به تئوری هوش های چندگانه برای آموزش وی برنامه ریزی كند
راهكارهای اساسی اصلاح نظام ارزشيابی دوره ابتدايی:
1- تغيير رويكرد ارزشيابي تحصيلي از آموزش سپس ارزشيابي به:
الف)ارزشيابي براي يادگيري
ب)ارزشيابي به عنوان موقعيتي براي يادگيري
ج)درهم تنيدگي آموزش و ارزشيابي
2_ بازخورد كيفي به جاي بازخورد عددي و كمي با هدف:
الف)توجه به فرايند تلاش ،پيشرفت و موقعيت دانش آموزان
ب)تعيين ضعيت عملكرد دانش آموز در دست يابي به اهداف پيش بيني شده
ج)مشخص كردن انتظارات جديد با توجه به وضعيت عملكرد دانش آموز
د)ارائه رهنمود و هدايت تلاش هاي دانش آموز براي يادگيري
3_تنوع ابزارهاي جمع آوري اطلاعات:
الف) سنجش سطوح بالاي يادگيري (از ساده تا پيچيده)
ب)سنجش حيطه هاي مختلف (شناختي – عاطفي- مهارتي)
ج)سنجش ويژگي هاي رفتاري
4_ مقياس رتبه اي به جاي مقياس فاصله اي
5_ارتقاء دانش آموز با نظر معلم و تكرار پايه با پيشنهاد معلم و تأييد شوراي مدرسه
6_تغيير ساختار كارنامه (گزارش پيشرفت تحصيلي):
الف)ويژگي هاي برجسته دانش آموزان
ب)عملكرد درسي
ج)ويژگي هاي رفتاري
د)توصيه هاي معلم
نتيجه گيری
ارزشيابي توصيفي رويكردي در ارزشيابي تحصيلي- تربيتي است كه از طريق آن اطلاعات لازم،معتبر و مستند براي شناخت دقيق و همه جانبه فراگيران در ابعاد مختلف يادگيري(شناختي – عاطفي- مهارتي)با استفاده از ابزارها و روشهاي مناسب مانند پوشه كار،آزمون ها(آزمون هاي مداد كاغذي وعملكردي )مشاهدات و …در طول فرايند ياددهي -يادگيري به دست مي آيدتا براساس آن ها بازخوردهاي مورد نياز براي كمك به يادگيري بهتر در فضاي رواني – عاطفي مطلوب تر براي دانش آموزان و اولياء ارائه گردد.
يكي از اهداف و شعارهاي الگوي ارزشيابي كيفي-توصيفي “آرامش خاطر مسافر سفر يادگيري”است.اين الگوبا اين جهت گيري مي تواند در راستاي فراهم نمودن محيطي خالي از فشار و استرس ،مؤثرباشد.كاهش نقش امتحانات پاياني در جريان ارزشيابي و حذف نمره ،باعث كاهش خشونت،تحقير و سرزنشوتوهين دانش آموزان شده است.
حال،در جريان تحول در نظام ارزشيابي تحصيلي و استفاده از روش هاي جديد،اين امكان وجود دارد كه اين خطا رخ دهد.يعني تصور شود كه ارزشيابي كيفي-توصيفي يعني صرفاً ابزار جمع آوري اطلاعات،يعني پوشه كار،فهرست وارسي و يا حتي كارنامه ي توصيفي. در حالي كه اين ها تنها ابزارندو روح ارزشيابي همانا در گام هاي ديگر و در مفهوم پويايي و رشد دهنده بودن و همراهي و هم ياري ارزشيابي با يادگيري است.
بنابراين ،بايد به جد مراقب بود كه اين خطاي ذهني دوباره در ذهن كارگزاران نظام آموزشي صورت نپذيرد.تحقق اين هدف از يك سو، مستلزم مراقبت از روند توسعه و استقرار اين رويكرد در نظام آموزشي است واز سوي ديگر، نيازمند اهميت يافتن معلم و آمادگي او براي پذيرش تحول و نوآوري است. لذا اين نوآوري بايد عميق و دقيق ودر دل و ذهن معلم جاي گيرد. اين امر نيز نيازمند توسعه كمي و كيفي آموزش معلمان و ديگر نيروهاي شريك و سهيم در گسترش اين رويكرد مي باشد.در اين صورت عمي توان به موفقيت اين نوآوري اميد بست، به گونه اي كه به درستي اشاعه يافته و در نظام آموزشي مستقر گردد.
نابو نرم افزار ارتباطی کیفی _ توصیفی
نابو اولین و منحصر به فردترین نرم افزار ارتباطی ارزشیابی کیفی _ توصیفی است ، در نـرم افـزار نابـو از طریـق نمودارهـای ثبـت ارزشـیابیهای درسـی و رفتـاری، امـکان نظـارت و ارتقـای کیفیـت
عملکـرد آمـوزگاران، ارتقـاء و حفـظ نتایـج مطلـوب آموزشـی، کاهـش هزینه هـا و ارتبـاط سـازنده بـا همـکاران، در دسـترس مدیـران مـدارس قـرار داده شـده اسـت.