محققان 3 تا 11 سالگی را سن شكل‌گیری هوش برتر در افراد می‌دانند و معتقدند در صورتی كه شرایط مختلفی برای افزایش ضریب هوشی یك كودك…
هر پدر و مادری به هوش فرزند خود افتخار می‌كنند. كافیست فرزندشان گوشه‌ای از توانایی ذهنی خود را به نمایش بگذارد كه از نظر والدینش، بالاتر از سن وی و قوه ادراك همسالانش باشد تا والدین به قول معروف ذوق كنند و این هوش غیرعادی به نقل محافل مختلف تبدیل شود.
مطلوبیت هوشی نزد افراد در جوامع امروزی با موفقیت‌های آینده پیوند دارد و این اعتقاد عمومی وجود دارد كه باهوش‌ترها موفق‌ترند. آنان می‌توانند مدارج علمی و تحصیلی را براحتی و با سرعت بیشتر طی كنند، تحصیلات دانشگاهی داشته باشند، تخصص‌های مختلف پیدا كنند، زندگی اقتصادی بهتری داشته باشند و به واسطه هوش برتر و جایگاهی برتر داشته باشند. اگر نوابغ را استثناء كنیم هوش عموم افراد بیش از آن كه ارثی و ژنتیكی باشد اكتسابی است. محققان 3 تا 11 سالگی را سن شكل‌گیری هوش برتر در افراد می‌دانند و معتقدند در صورتی كه شرایط مختلفی برای افزایش ضریب هوشی یك كودك در محدوده این سن مهیا باشد وی فرد باهوشی خواهد بود. این شرایط برای والدین فرصتی پدید می‌آورد تا آنچه برای فرزندشان دوست دارند و آرزو می‌كنند خود محقق سازند. توصیه متخصصان برای پرورش ذهنی كودك و افزایش بهره هوشی وی چنین است:
مطلوبیت هوشی نزد افراد در جوامع امروزی با موفقیت‌های آینده پیوند دارد و این اعتقاد عمومی وجود دارد كه باهوش‌ترها موفق‌ترند. آنان می‌توانند مدارج علمی و تحصیلی را براحتی و با سرعت بیشتر طی كنند، تحصیلات دانشگاهی داشته باشند، تخصص‌های مختلف پیدا كنند، زندگی اقتصادی بهتری داشته باشند و به واسطه هوش برتر و جایگاهی برتر داشته باشند. اگر نوابغ را استثناء كنیم هوش عموم افراد بیش از آن كه ارثی و ژنتیكی باشد اكتسابی است. محققان 3 تا 11 سالگی را سن شكل‌گیری هوش برتر در افراد می‌دانند و معتقدند در صورتی كه شرایط مختلفی برای افزایش ضریب هوشی یك كودك در محدوده این سن مهیا باشد وی فرد باهوشی خواهد بود. این شرایط برای والدین فرصتی پدید می‌آورد تا آنچه برای فرزندشان دوست دارند و آرزو می‌كنند خود محقق سازند. توصیه متخصصان برای پرورش ذهنی كودك و افزایش بهره هوشی وی چنین است:
نوزادتان را از شیر مادر محروم نكنید
شیر مادر اولین و در عین حال، اساسی‌ترین غذای مغز است. تحقیقات دانشمندان بارها ثابت كرده است كه تغذیه با شیر مادر فواید بی‌شماری برای نوزادانِ در حال رشد دارد. شیر مادر مانع بروز عفونت‌های خطرناك در دوران كودكی می‌شود و ضروری‌ترین مواد غذایی بدن نوزاد را تأمین می‌كند. محققان دانماركی دریافته‌اند كه شیر مادر در پرورش نوزادانی سالم‌تر و البته باهوش‌تر، کاملاً مؤثر است. بر اساس این مطالعات، نوزادانی كه به مدت 9 ماه از شیر مادر تغذیه كرده‌اند، در مقایسه با آن‌هایی که تنها یك ماه یا كمتر از این مدت از شیر مادر تغذیه شده‌اند، به میزان قابل‌توجهی باهوش‌ترند.
تغذیه با شیر مادر اولین سرمایه‌گذاری برای ارتقای سطح سلامت كودك است؛ سرمایه‌گذاری بنیادینی كه سودی درازمدت به همراه خواهد داشت …
كته آخر این‌كه، تغذیه با شیر مادر اولین سرمایه‌گذاری برای ارتقای سطح سلامت كودك است؛ سرمایه‌گذاری بنیادینی كه سودی درازمدت به همراه خواهد داشت.
فراموش نکنید که عقل سالم در بدن سالم است
بزرگ‌ترها از این كه فراغتی بیابند و دقایقی یا حتی ساعاتی یك جا بنشینند و وقت بگذرانند، لذت می‌برند. كودكان از این كار متنفرند و سوخت و ساز فعال بدن آنها اجازه چنین كاری نمی‌دهد. بالطبع كودكانی كه به قدر كافی تحرك نداشته باشند یا از فعالیت بدنی بویژه برای بازی منع شوند بدن، روحیه و ذهن سالمی نخواهند داشت.
بهتر است همزمان با سن تحصیل كودكان به فعالیت‌های ورزشی سبك، هدفمند و دائمی تشویق شوند. انرژی مصرف نشده در بدن كودكان به جای آن‌كه مانند بزرگ‌ترها به افزایش قدرت ذهنی یا تمركز فكری منجر شود، نقشی مخرب خواهد داشت. هنگامی هم كه شرایط برای فعالیت ذهنی مهیا نباشد، از هوش و ذكاوت خبری نیست. عقل سالم در بدن سالم است.
بررسی‌های محققان دانشگاه ایلینویز نشان می‌دهد كه بین میزان تناسب اندام و عملكرد تحصیلی دانش‌آموزان، رابطه‌ای مثبت برقرار است. بر طبق این مطالعات، شركت در برنامه‌های ورزشی منظم، باعث تقویت حس اعتماد به نفس، تمایل به كار گروهی و رهبری در كودكان می‌شود. بنابر یافته‌های این پژوهش 81 درصد زنانی كه مدیریت شركت‌های تجاری را بر عهده داشتند، در ورزش‌های گروهی مدرسه شركت می‌كردند. بنابراین به جای این‌كه بعد از شام به سراغ تلویزیون بروید، به فكر پیاده‌روی یا حتی توپ‌بازی با كودك خود باشید. او را تشویق كنید تا فعالیت بدنی منظمی داشته باشد و در برنامه‌های ورزشی مدرسه شركت كند.
اوقات فراغت کودک را بهینه سازید
درس و تحصیل از سوی برخی والدین باعث شكوفایی فكر و روان فرزندان می‌شود. تعادل در درس خواندن موضوعی است كه باید از سوی والدین به كودك آموخته شود. اصرار بر گرفتن نمره‌های درسی عالی و كامل می‌تواند فشار روانی شدیدی بر كودكی وارد كند كه عملا وی را به ماشین درس خواندن و نمره آوردن تبدیل می‌كند. فراغت باید روزانه و ملموس باشد و با فعالیت‌هایی پر شود كه كودك به انجام آنها علاقه‌مند باشد. بازی‌های فكری به‌تنهایی نیاز كودك به بازی را برطرف نمی‌كند و لازم است تنها بخشی از فراغت كودك را به خود اختصاص دهد.
فراغت باید روزانه و ملموس باشد و با فعالیت‌هایی پر شود كه كودك به انجام آنها علاقه‌مند باشد. بازی‌های فكری به‌تنهایی نیاز كودك به بازی را برطرف نمی‌كند و لازم است تنها بخشی از فراغت كودك را به خود اختصاص دهد.
بازی‌های فکری را دست‌کم نگیرید
شطرنج، جدول، معما و چیستان، همگی تمریناتی هستند که مغز را برای تفکر سریع و هوشمند آماده می‌کنند. بازی‌هایی مثل جدول اعداد هم نوعی سرگرمی هستند که در تقویت تفکر راهبردی و توانایی حل مسأله و قدرت تصمیم‌گیری کودک، نقش دارند. ذهن فرزندتان را با این‌گونه معماها به چالش بکشید و از او در حل مسائل پیچیده کمک بخواهید.
رابطه با گروه دوستان فراموش نشود
برخلاف تصور عمومی كه خلاقیت، هوش و نبوغ را محصول انزواطلبی یا قرین آن می‌پندارد، باهوش‌ها روابط اجتماعی سالم‌تر و عمیق‌تری با سایرین بویژه گروه همسالان خود دارند. رابطه با دیگران و بازی‌های جمعی قدرت تصمیم‌گیری، درك مفاهیم و حل مشكلات را در كودك بالا می‌برد.
به کودک آگاهی و اطلاعات مفید دهید
اطلاعات، پایه دانش است و بالطبع افراد باهوش و خلاق، آگاهی‌های عمومی و اختصاصی بیشتری نسبت به سایرین دارند. این اطلاعات می‌تواند از طریق رسانه‌ها، بازی‌ها، مطبوعات، كتاب‌ها، صحبت‌های والدین و… به كودك منتقل شود. در این‌باره پیش از هر اقدامی لازم است علاقه كودكی به حوزه خاصی از آگاهی‌ها شناسایی شود. ممكن است كودكان به داستان‌های واقعی یا تخیلی، علوم ریاضی، نجوم، ادبیات، اطلاعات عمومی و… علاقه نشان دهند و خواهان دریافت آگاهی‌های مقدماتی در حوزه این رشته‌ها باشند.
برایش کتاب بخوانید
به یاد داشته باشید که این روش، بارها امتحانش را پس داده؛ اگرچه ممکن است گاهی در روند پرشتابِ گرایش به شیوه‌های جدید، کم‌اهمیت تلقی شده باشد. با وجود این، کتاب خواندن مطمئن‌ترین و در عین حال، ارزان‌ترین راه برای ارتقای یادگیری و رشد ذهنی و ادراکی کودکان در سنین مختلف است. پس، از همان سال‌های نخست زندگی، برای کودکتان کتاب بخوانید و وقتی بزرگ‌تر شد، او را عضو کتابخانه کنید و قفسه‌های خانه را هم همیشه پر از کتاب نگه دارید.
كودكتان را كنجكاو بار بیاورید
به اعتقاد کارشناسان، والدینی كه كنجكاوی بیشتری نشان می‌دهند و فرزندان خود را تشویق می‌كنند تا چیزهای تازه یاد بگیرند و به دنبال ایده‌های جدید و بكر بگردند، درس مهمی به آنها می‌آموزند: «كسب دانش ارزشمند است.» پس، همیشه از كودك سؤال بپرسید، مهارت‌های تازه یادش بدهید و او را به گردش‌های علمی ببرید تا حس کنجکاوی‌اش تقویت شود و بدین ترتیب، خودتان را هم در علایق و تفریحات او سهیم کنید.
اگرچه شنیدن صدای طبلی كه كودك می‌نوازد، همیشه خوشایند و گوش‌نواز نیست اما به یاد داشته باشید یادگیری موسیقی یكی از راه‌های ارتقای سطح هوشی كودكان است
به كودكتان هنر بیاموزید
نقاشی، خطاطی، هنرهای نمایشی، تجسمی و… رشته‌هایی هستند كه نقش پرداختن به آنها در افزایش توان ذهنی كودكان اثبات شده است.در این باره باید موسیقی را هنری ویژه دانست. ریاضیات پایه و مایه اصلی موسیقی است و این هنر در حقیقت بیش از آن‌كه با عواطف و احساسات سر و كار داشته باشد نزد هنرجو با تمرین و ورزیدگی ذهنی همراه است. بی‌دلیل نیست كه موسیقی را ورزش ذهن نامیده‌اند.
اگرچه شنیدن صدای طبلی كه كودك می‌نوازد، همیشه خوشایند و گوش‌نواز نیست اما به یاد داشته باشید یادگیری موسیقی یكی از راه‌های ارتقای سطح هوشی كودكان است. بر اساس مطالعات محققان دانشگاه تورنتو، فراگرفتن موسیقی به صورت منظم، در افزایش ضریب هوشی و بهبود عملكرد كودكان در مدرسه مؤثر است و هرچه سال‌های بیشتری صرف این كار شود، نتیجه بهتری حاصل خواهد شد.
این بررسی نشان داده است كه یادگیری موسیقی در دوران كودكی، عامل تعیین‌كننده‌ای در بالا بردن سطح نمرات کودک در مدرسه و ارتقای سطح هوشی او در دوران بزرگسالی است. پس برای این‌كه به فرزندتان كمك كنید تا موتزارتِ درونی خود را آشكار كند، برای ثبت نام او در گروه‌های موسیقی مدرسه یا كلاس‌های خصوصی پیش‌قدم شوید.
به کودک اجازه و قدرت تصمیم‌گیری دهید
تحمیل اراده والدین به فرزند در همه زمینه‌ها و كارها نه‌تنها تصمیم‌گیری بلكه قدرت تصمیم‌گیری را از كودك می‌گیرد. هنگامی كه كودكان احساس كنند برای انتخاب و تصمیم‌گیری مختارند ذهنشان فعال می‌شود و تلاش می‌كنند انتخابی درست داشته باشند. هرچند این انتخاب ممكن است اغلب برای به دست آوردن منفعتی آنی باشد كه والدین آن را نمی‌پسندند. این‌كه لباس كودك زرد باشد یا قرمز موضوعی نیست كه والدین در آن دخالت كنند و باید به خود كودك سپرده شود. تصمیم‌گیری و سنجیدن انتخاب‌های متفاوت، موتور ذهن كودك را روشن می‌كند و تمایل وی به دانایی و زیركی را افزایش می‌دهد.
با کودک گفتگو کنید
كلام آغاز اندیشه است. در میان هر بحث و گفت‌وگویی فكرهای جدید، ایده‌های تازه و روش‌های نوین كشف می‌شود. صحبت كردن با كودك درباره كارهایی كه انجام داده، رفتاری كه در مقابل دوستان و مربیان از خود نشان داده، حرف‌هایی كه به زبان آورده و آنچه به آن می‌اندیشد و باور دارد او را به قضاوت وامی‌دارد. علاوه بر آن به وی كمك می‌كند تا ذهنش را فعال سازد، نظر واقعی‌اش را بگوید، موضع بگیرد و تعاریف تازه ارائه دهد. صحبت والدین با فرزند درباره مسائل ساده و روزمره به وی آرامش عاطفی می‌بخشد و از شكل‌گیری عقده‌ها و هیجانات مخرب جلوگیری می‌كند.
شكر، چربی‌های ترانس و غذاهای بی‌ارزش را از برنامه غذایی كودكتان حذف كنید و در مقابل، به دنبال جایگزین‌های سالم و مغذی دیگر باشید. تغذیه سالم، به ویژه در 2 سال اول زندگی، اثرات شگفت‌انگیزی بر رشد ذهنی و حرکتی كودكان دارد
خوردن هله‌هوله، ممنوع!
شكر، چربی‌های ترانس و غذاهای بی‌ارزش را از برنامه غذایی كودكتان حذف كنید و در مقابل، به دنبال جایگزین‌های سالم و مغذی دیگر باشید. تغذیه سالم، به ویژه در 2 سال اول زندگی، اثرات شگفت‌انگیزی بر رشد ذهنی و حرکتی كودكان دارد. به عنوان مثال، هر كودكی برای رشد مطلوب بافت مغزی خود نیاز به آهن دارد؛ چراکه در صورت کمبود آهن، سرعت انتقال تحریكات عصبی کندتر می‌شود. تحقیقات بیانگر آن است که كودكانِ مبتلا به سوء تغذیه، به دلیل اختلال در مقابله با بیماری‌های عفونی و در پی آن غیبت از مدرسه، از همسالان خود عقب می‌افتند. پس به آنچه فرزندتان می‌خورد، توجه کنید و منتظر نمرات بهتر او باشید.
